شبیه سازی جلسه دفاع پایان نامه (انجام جلسه دفاع پایان نامه)

دانشجویان مراحل انجام پایان نامه بابد بدانید چه خودتان مراحل پایان نامه را انجام داده اید یا اینکه فرد دیگری پایان نامه را برای شما انجام داده است ، جلسه دفاع  و شبیه سازی جلسه دفاع پایان نامه آن یکی از مهم ترین مراحل است. چه پایان نامه را به صورت مجازی دفاع کنید و چه به صورت حضوری قصد برگزاری جلسه دفاع را دارید باید برای جلسه دفاع پایان نامه و مراحل آن برنامه ریزی و طراحی داشته باشید. البته دفاع مجازی در کنار مزایایی که دارد، معایبی هم دارد که اگر دانشجویان رعایت نکنند زحمات خود را از دست می دهند. حالا باید چیکار کنیم؟ شرکت مهرداد سیویل می تواند در برگزاری و شبیه سازی جلسه دفاع پایان نامه، ساخت پاورپوینت حرفه ای و چک کردن ارائه روز دفاع شما در کنار شما باشد و می توانید برای هماهنگی بیشتر در قسمت تماس با ما ارتباط برقرار کنید. جلسه دفاع پایان نامه نیازمند استخراج مطالب مهم و اساسی از پایان نامه است ولی قرار نیست این مطاللب در پاورپوینت دفاع کپی گردد. پاورپوینت حرفه ای به صورتی است که اساتید و داوران نتوانند تشخیص دهند که شما قصد بررسی چه مسئله ای دارید. شما باید خودتان آنجور که دوست دارین مطلب را ارائه کنید نه آن طوری که داوران انتظار دارند. اساتید و داوران نباید هرکدام درگیر مسائل مختلف شوند و سؤالات مختلفی را در ذهن بیاورند که در آخر جلسه دفاع شما را سؤال پیچ کنند. باید تعداد سؤالات داوران و اساتید را در جلسه دفاع پایان نامه پایین بیاورید. باید قبل از پرسیدن سؤالات ، شما باید به بسیاری از سؤالات پاسخ داده باشید. برای داوران و اساتید ابهام ایجاد نکنید.

 

با توجه به این که سالیانه تعداد زیادی از افراد برای انجام پایان نامه و انجام پاورپوینت دفاع به بنده مراجعه می کنند، در این مقاله قصد دارم به بررسی این که آیا جلسه دفاع پایان نامه را چگونه شروع کنیم. اگر چند سالی از زندگی خود را دانشجو بوده باشید حتما می‌دانید که یکی از بزرگترین معضلات دانشجویان که گاهی حتی خواب را بر چشم‌ها می گیرد، دفاع از پایان‌ نامه است. ما در این سایت به مقالات مختلف به بررسی جلسه دفاع پایان نامه پرداختیم که به شما پیشنهاد می شود، مقالات مشابه را هم که در آخر این مقاله در مورد بهترین ارائه در جلسه دفاع پایان نامه آمده است مطالعه فرمایید. همان ۱۵ الی ۶۰ دقیقه جلسه دفاع از پایان نامه برای برخی از دانشجویان به قدری سخت می‌گذرد که گاهی دیده می‌شود ، تاریخ برگزاری جلسه دفاع را ماه‌ها به تعویق می‌اندازند. حتی خیلی از دانشجویانی که برای پایان نامه ترم های متعدد تلاش کرده اند نمی توانند در جلسه دفاع پایان نامه موفق باشند و تمام زحماتشان هدر می رود. در این نوشته، روش‌هایی را بررسی می‌کنیم که در تمامی جلسات سخنرانی علمی به ویژه در جلسه دفاع از پایان نامه، ارائه ما را بهبود می‌بخشد.

نحوه شروع جلسه دفاع پایان نامه

بر اساس اصلی به نام اثر فون رستورف، هر چیز غیر معمول، توسط مغز از پدیده‌های ساده و یا خسته‌کننده، تمیـز داده شده و بهتر دیده می‌شود. شما باید در جلسه دفاع پایان نامه به صورتی باید ارائه شود که موضوع پایان نامه برای داوران و اساتید جذاب باشد، اما چگونه؟ با استفاده از اثر فون رستورف در شروع و آغاز صحبتمان، به راحتی می‌توانیم ارائه خود و در نتیجه جلسه دفاع را برای داوران و حضار، کاملاً جذاب کرده و نظر آنها را به خود و موضوع پایان نامه در جلسه دفاع جلب کنیم. ابتدا لازم است شروع‌های متداول دانشجویان را بررسی کنیم.تقریباً اکثر جلسات دفاع پایان‌نامه، با جملاتی که برای همه آشناست شروع می‌شوند. جملاتی ثابت و همیشگی (کلیشه‌ای ) که برای تشکر از حضور اساتید و دیگر حاضران بیان می‌شوند.متن‌هایی که بعنوان مقدمه صحبت طراحی و خوانده می‌شوند.معرفی‌ها و رزومه‌هایی که برای معرفی سخنران یا ارائه دهنده انجام می‌شوند. اگر کمی به جلسات دفاع پایان نامه دقت کنید تمامی این موارد، کاملاً مورد انتظار مخاطبان و داوران است. به بیان دیگر، از نظر ذهن و ضمیر ناخودآگاه افراد، همه موارد ذکر شده، تکراری و کلیشه‌ای هستند. برای اینکه این مطلب به خوبی درک شود؛ سوالی مطرح می‌کنم. تصور کنید مسیر مشخصی را که یک خیابان است همیشه و هر روز می‌روید و برمی‌گردید. آیا مسیر ذکر شده همچنان برای شما جذابیت بالایی دارد؟  احتمالا پاسخ شما منفی است. چرا که تقریباً همیشه مسیری تکراری را طی می‌کنیم و معمولاً در مسیرهای تکراری و همیشگی، دقت کمتری به اطراف خود داریم. حتی گاهی در حین عبور از خیابان‌های تکراری، غرق در افکار خواهیم شد. حال تصور کنید این بار وارد خیابان جدیدی شدید و برای اولین بار است که از این خیابان گذر می‌کنید. اکنون توجه شما به محیط و اطراف خیابان چه مقدار است؟  مسلماً بسیار بیشتر از یک خیابان همیشگی توجه خواهید کرد. راز جلب توجه در جلسات دفاع، کنفرانس‌ها، ارائه‌ها و سخنرانی‌های علمی نیز در همین مثال ساده نهفته است. در تمامی ارائه‌های دانشجویان در جلسه دفاع پایان نامه، استفاده از روش‌های تکراری و کلیشه‌ای؛ باعث کاهش توجه حضّار و داوران و در نتیجه کلافگی آن ها می شود. مخصوصا داورانی که ممکن است در یک روز با سه یا چهارجلسه پایان نامه پشت سر هم شرکت می کنند اگر ارائه شما جذاب نباشد قطعا نمره خوبی دریافت نخواهید کرد. بنابراین پیشنهاد می‌کنم فعلاً برای شروع جلسه دفاع از پایان‌نامه، روش های متداول جلسه دفاع پایان نامه را کنار بگذارید. در ادامه روش‌های بهتری را برای شروع جلسه دفاع بررسی خواهیم کرد.

چگونه جلسه دفاع از پایان‌نامه را خوب شروع کنیم؟

از آنجایی که اصول صحبت در جمع، در تمامی موقعیت‌های سخنرانی های علمی از جمله جلسات دفاع پایان نامه،‌ کنفرانس‌ها، سمینارها و همایش‌ها، کاملاً یکسان است؛ بنابراین قبل از هر چیز نیاز هست نگاهی به باشیم داشته باشیم.   به طور معمول سطح توجه حاضرین و داوران در جلسات دفاع پایان نامه در لحظه شروع بسیار بالا و قابل توجه است. اما معمولاً بلافاصله بعد از شروع، با بکار بردن جملات و متن‌های کلیشه‌ای همچون تشکرها،‌مقدمه، رزومه، متن معرفی وغیره (که اغلب در جلسات دفاع وجود داشته و کاملاٌ مورد انتظار اساتید است ، میزان توجه داوران به میزان قابل توجهی افت پیدا می‌کند به طوری که توجه اغلب حاضرین در جلسه، به موارد دیگری غیر از صحبت سخنران، معطوف می‌شود. مواردی که در آن لحظه جذابتر به نظر می‌رسند مانند نگاه به تلفن همراه و افکار دیگر خودشان. بعضی دانشجویان فکر می کنند این حالت که داوران توجهشان از شما پرت گردد برای آن ها مفید خواهد بود و هرچه که بگویند داوران متوجه نمی شوند. جالب است بدانید اگر اینگونه فکر می کنید کاملا  موضوع برعکس می باشد. حواس پرتی داوران و اساتید در جلسه دفاع پایان نامه و عدم توجه آن ها به صحبت های شما، در آخر جلسه دفاع شما را با سؤالات ریشه ای روبرو خواهد کرد که ممکن است حتی کل پایان نامه و روش تحقیق شما را زیر سؤال ببرد بنابراین به دنبال توجه داوران در جلسه دفاع پایان نامه باشید. از سوی دیگر عدم توجه داوران به صحبت های شما در جلسه دفاع موجب عدم درک آن ها از کار شما و در نتیجه پایین آمدن نمره نهایی شما می گردد.

کاملاً واضح است که در لحظاتی که سطح توجه حضّار بالا است؛ ما باید مهمترین نکته سخنرانی را بیان کنیم.

یکی از این لحظات مهم و پر اهمیت در جلسه دفاع پایان نامه ، لحظه شروع صحبت شما است. یعنی درست زمانی که اولین جملات را بیان می‌کنیم. پایان نامه پاسخ به یک پرسش علمی است. جلسه دفاع برای بحث روی این است که چه پرسشی را مطرح کرده و چه پاسخی گرفته اید. پس اگر در شروع بتوانید اهمیت موضوع پایان نامه خود را برای داوران و اساتید نشان دهید می توانید آن ها را با خود همراه کنید. در ابتدای شروع سخنرانی شما باید موضوع پایان نامه خود را و دلیل انتخاب آن را توضیح دهید و کلمه به کلمه موضوع و عنوان پایان نامه را تشریح کنید. اهمیت و تشریح کامل موضوع باعث می شود که داوران نتوانند به راحتی موضوع شما را زیر سؤال ببرند. اگر موضوع و عنوان را زیر سؤال ببرند خب قاعدتا کار شما در ادامه سخت می شود چون شما تا آخر رفتید و خیلی از داوران هنوز روی خود اول کار و  دلیل انتخاب موضوع توجیه نشده اند، بنابراین توصیه می شود در ابتدای سخنرانی خود در جلسه دفاع پایان نامه، ابتدا موضوع و دلیل انتخاب آن را به طور کامل در مدت زمان حداقل یک دقیقه به طور شفاف توضیح دهید.

  جلسه دفاع را با یک سوال یا آمار غافل گیر کننده شروع کنید!! متفاوت باشید!

برای بیان اهمیت موضوع پایان نامه  خود، هرچه بیشتر اهمیت و نوآوری پژوهش خود را بیشتر در روش شروع مشخص کنید موثرتر خواهید بود. البته در انتخاب روش باید دقت داشته باشید که در جلسه دفاع نمی توانید خیلی کارهای خارج از ساختار انجام دهید. یکی از کارهایی که برای شروع می تواند نظر مخاطب را جلب کند، بیان اهمیت پایان نامه شما با طرح سوالات و یا بیان آمارهای خاص است. چه اهمیت داشته است که این موضوع را انتخاب کردید؟ این موضوع چه مشکلی را حل می کند؟ نوآوری کار شما نسبت به پژوهش های پیشین چیست؟ برای مثال فرض کنید پایان نامه شما درباره بهره وری شبکه آبرسانی باشد. مخاطب انتظار دارد که در شروع، شما خود را معرفی کنید، عنوان پایان نامه را اعلام کنید، فهرست مطالب را خوانده و ارائه را شروع کنید. اما پرسیدن یک سوال قبل از همه این کارهای روتین در جلسه دفاع پایان نامه می تواند بسیار جذاب تر باشد.

فرض کنید با این سوال شروع می کنید: می دانید در کشور ما چند درصد آب ها در شبکه آبرسانی به هدر می رود؟ احتمالاً بسیاری از حضار جواب سوال شما را بدانند که حدود ۶۰ درصد از آبها هدر می رود. این موضوع را با مقایسه و ملموس کردن آن نشان دهید. مثلا یک سد بزرگ را نشان دهید و بگویید به اندازه ۳ برابر این سد، آبهای کشور سالیانه در شبکه آبرسانی به هدر می رود. این روش ذهن مخاطب را کاملاً درگیر ادامه موضوع خواهد کرد. یا به عنوان مثال دیگر فرض کنید پایان نامه شما پژوهش بر روی آثار یک نویسنده خاص است، می توانید بخشی از شاهکار او را که مرتبط با موضوع پایان نامه شماست با لحن ادبی بخوانید. در حد چند جمله، بعد از آن استفاده کنید و در واقع یک پل بسازید که مخاطب را از فضای ادبی به پایان نامه شما منتقل کند. به طور مثال در پایان نامه های مدیریت ساخت و پایان نامه های مدیریت شما باید ابتدا آماری بدهید یا مشکل را مطرح کنید و علل این مشکل را بیان کنید و اینکه شما چگونه می توانید این مشکل را حل کنید. در پایان نامه های مدیریت ابتدا باید مشکل از طریق روش های آماری و پرسشنامه ای شناسایی گردد و بعد از شناسایی مشکلات در جامعه به دنبال حل آن مشکل و ارائه راهکار باشید. جهت اهمیت موضوع پایان نامه می توانید از یک عکس استفاده کنید. شما فرصت اینکه در جلسه دفاع پایان نامه فیلم مرتبط بزارید ندارید مگر اینکه در آخر پایان نامه و اتمام وقت داوران به شما این اجازه را بدهند،   دقت داشته باشید که این بخش به هیچ عنوان نباید طولانی شود، در نهایت یک تا دو دقیقه برای این کار زمان بگذارید. در بیشتر جلسات دفاع، دانشجویان با پرسش های اساسی در مورد کاربرد پایان نامه شان روبرو می شوند. اگر این سوال را با یک روش کاربردی در ابتدای جلسه پاسخ بدهید، بخش عمده ای از مسیر متقاعد سازی داوران را طی کرده اید و در پایان با سؤالات متفاوت روبرو نخواهید شد.تا جایی که می‌توانید در جلسه دفاع پایان نامه از روش‌های متداول و کلیشه‌ای دور شوید تا خسته کننده نباشید. بدون شک با شروعی جذاب و بیان هسته صحبت در اولین لحظه، کاری می‌کنید که مهم‌ترین پیام ارائه شما در ذهن حضار و داوران ماندگار شود و از آنجایی که صحبت خود را با روشی مغایر با روش‌های متداول و همیشگی شروع می‌کنید؛ مخاطبان شما نگاه ویژه‌ای به شما و به پایان‌نامه شما خواهند داشت. جلسه دفاع پايان نامه ارشد و دكتري هميشه تير خلاص است، اگر شما بهترين عملكرد رو هم در انجام مراحل پايان نامه داشته باشيد ولي مرحله برنامه ريزي و طراحي جلسه دفاع پايان نامه و همچنين ساخت پاور را درست انجام ندهيد با مشكلات متعددي روبرو مي شويد. عدمبرنامه ریزی جلسه دفاع نشان دهنده ارزش كم پايان نامه است. در ادامه مسائل مهم در جلسه دفاع پايان نامه ارشد و دكتري مورد بررسي قرار گرفته است.

 

مراحل آماده شدن برای جلسه‌‌‌ی دفاع از پایان نامه

۱- قوانین و فرمت دانشگاه خود را حتما بگیرید. هردانشگاهی فرمت مخصوص به خود را دارد.

۲- قبل از جلسه دفاع چه پایان نامه‌ را خودتان انجام داده اید چه بیرون انجام شده است، چندین بار متن پایان نامه خود را بخوانید. اوایل فرمت دانشجویان اغلب از فرمت های آماده استفاده می کنند که اسم اساتید دیگری نوشته شده است. حتما کل پایان نامه را چندین بار مطالعه کنید تا اشکالاتی به این شکل در پایان نامه نباشد.

۳- بر روی مطالب پاورپوینت و طراحی تخصصی آن وقت بسیار زیادی بگزارید و از کپی کردن مطالب وورد پایان نامه داخل پاور جدا خودداری کنید. اگر داوران می خواستند همان مطالب نوشته شده وورد پایان نامه را ببینند نیازی به برگزاری جلسه دفاع نبود.

۴- اولویت های مهم را برای خود مشخص کنید و اولویت ها را در پاورپوینت و در جلسه دفاع مطرح کنید و از مسائل بدون اهمیت چشم پوشی کنید.

۵- تعداد اسلایدهای پاور باید به صورت منطقی و براساس صحبت های شما بر هر اسلاید مشخص گردد. تعداد معینی برای تعداد هیچ پاوری تعیین نشده است. گوش به فرد افراد غیرمتخصص ندهید.

۶- یک فهرست از سؤالات احتمالی تهیه کنید (مخصوصا سؤالاتی که از آن ها ترس دارید). اغلب همان سؤالات از شما پرسیده می شود.

۷- نحوه صحبت کردن شما و جذابیت در لحن صحبت شما بسیار در جلسه دفاع پایان نامه اهمیت دارد. از یکنواخت صحبت کردن در جلسه دفاع پایان نامه پرهیز کنید.

بهترین توصیه‌ این است که «سعی کن از جلسه دفاع پایان نامه لذت ببری» قبل از دفاع این توصیه به نظر مسخره می‌آید، ولی در ادامه‌ی جلسه می‌بینید که واقعا درگیر بحث شده‌اید. این یکی از ابتدایی‌ترین فرصت‌هایی است که در آن می‌توانیم با کسانی حرف بزنیم که نه‌تنها در مورد موضوع ما اطلاعاتی دارند، بلکه با ما موافق هم هستند. این فرصت بزرگی است که ابعاد تحقیق خود را بسنجید، اگر این دیدگاه را داشته باشید آن‌ وقت می‌بینید خیلی هم سخنرانی دفاع دشوار نیست.

نکاتی که خیلی برای جلسه دفاع پایان نامه مهم است ولی شاید کسی آن ها را به شما نگفته باشد این است که، در جلسه دفاع همه ی افراد استرس را دارند اما چیزی که مهم است نحوه ی رفتار شماست! که چگونه برخورد می کنید؟ ارتباط چشمی که با حضار و داورها برقرار می کنید ، نگاه خیلی دقیقی به استاد راهنما یا اساتید نکنید ، کار خودتان را انجام بدهید ، ممکن است استاد در حال فکر دیگه ای باشد یا اخم کرده باشد ، زیاد توجه نکنید به حالت و چهره استاید ولی سعی کنید ارتباط چشمی برقرار کنید ، نحوه ی برخورد شما باید به گونه ای باشد که اصلا انگار هیچ استرسی ندارید. خیلی وقت ها افراد خیلی استرس دارند ولی به گونه ای برخورد می کنند که اصلا متوجه استرسشان نمی شویم. اگر شما مدام تپق بزنید و نتوانید ارتباط برقرار کنید و صحبت کنید باعث مشخص شدن استرستان می شود وگرنه اگر بروز ندهید هیچ اتفاقی نمی افتد و انگار نه انگار! خیلی راحت حرفتان را بزنید و با حضار صحبت کنید.

جلسات دفاع ارشد و دکترا در هر رشته‌ای برای دانشجوها ازجمله لحظات مهم و سرنوشت‌ساز است که زحمات چندین ساله دانشجو در مدت‌زمان کمی مشخص می‌گردد. اگر بهترین و کامل‌ترین پایان‌نامه را هم شما انجام داده باشید ولی در جلسه دفاع نتوانید آن را به‌خوبی ارائه کنید، در حقیقت مانند این است که شما کار بزرگی انجام ندادید و تمام لحظات خود را که برای پایان‌نامه خود صرف کرده‌اید، تلف‌شده است. طبق گفته زیبای استیوجابز در حقیقت، ارائه‌ی هر چیزی، میزان اهمیت آن را مشخص می‌کند. در نظر داشته باشید که نحوه‌ی ارائه پایان‌نامه میزان اهمیت کار تحقیقاتی شمارا مشخص می‌کند، اما جهت ارائه مناسب در جلسه دفاع پایان‌نامه باید چه نکاتی را رعایت کنیم تا بتوانیم ارزش و اهمیت کار خود را نزد داوران و اساتید چندین برابر کنیم؟

چگونه  در جلسه دفاع پایان‌نامه بدرخشیم؟

جهت درخشش در روز دفاع شما باید علاوه بر تسلط خود بر روی موضوع پایان‌نامه، یک سری مهارت‌های خود را افزایش دهید. ازجمله مهارت‌هایی که شما باید تا روز دفاع کسب کنید عبارت‌اند از:

یادگیری و آموزش ساخت پاورپوینت حرفه‌ای طبق اصول طراحی آموزشی

به‌هیچ‌وجه مطالب ورد پایان‌نامه را نباید در داخل پاورپوینت دفاع کپی نمود. پاور پوینت خود را یا خودتان درست کنید یا به افرادی بدهید که طراحی پاورپوینت حرفه‌ای را بلد هستند. تحت هیچ شرایطی پاورپوینت خود را به دست افراد عادی نسپارید. این به معنی سپردن کل سرنوشت روز دفاع است. پاورپوینت تنها ابزار شما در روز دفاع است که اگر خوب طراحی نگردد یعنی شما در صورت تسلط کامل خود،۵۰ درصد  کار را درست انجام نداده‌اید. اگر پاور خوبی نداشته باشید انتظار ارائه خوب از شما نمی‌رود. پاورپوینت نشان‌دهنده طرز فکر شما در جلسه دفاع است، دانشجوها هنوز نمی‌دانند که داوران از همان نگاه اول بر پاور شما بر طرز فکر و اهمیت پایان‌نامه شما پی خواهند برد. تجربه نشان داده است که در صورت مناسب نمودن پاور، قضاوت‌های داوران و جبهه‌گیری آن‌ها در مورد هر یک از مسائل پایان‌نامه نیز دو برابر بیشتر می‌گردد. هر چه داوران از شما بیشتر ایراد بگیرند کار شما جهت متقاعدسازی آن‌ها سخت‌تر می‌شود چون ‌که شما در زمان اندکی باید به جواب‌های بیشتری پاسخ دهید و کار به‌جایی می‌رسد که شما نمی‌توانید در زمان اندکی که پیشرو دارید، پاسخگوی سؤالات متعدد داوران و اساتید باشید  و این مجدد به معنای از دست دادن نمره و پایین آمدن کیفیت پایان‌نامه می‌باشد. همچنین شرکت مهرداد سیویل جهت کمک به کلیه دانشجویان در رشته‌های مختلف جهت دفاع مناسب، اقدام به مشاوره و همچنین ساخت پاورپوینت حرفه‌ای جهت موفقیت در جلسه دفاع ارشد و دکترا می‌کند. پاورپوینت حرفه‌ای ساخته‌شده توسط این شرکت با ضمانت و گارانتی کامل می‌باشد و درصورتی‌که در روز دفاع شما به خاطر پاور با مشکل روبرو شدید تنها در صورت گرفتن فیلم جلسه دفاع و ارسال آن برای ما، بدون هیچ صحبتی، هزینه شما برگشت خواهد شد. هدف ما از این فعالیت‌ها، ارتقای بحث علمی دانشجویان و افزایش کیفیت ارائه پایان‌نامه‌ها و سخنرانی‌های علمی می‌باشد. معمولاً وقتی قصد دارید از پایان‌نامه خود دفاع نمایید، بسیاری برای شما از جلسه دفاع از پایان‌نامه و نکاتی که باید بدانید می‌گویند. در اغلب دانشگاه‌های دنیا دانشجویان تحصیلات تکمیلی موظف‌اند پس از اتمام نگارش پایان‌نامه، آن را به دانشگاه تحویل می‌دهند و پس از تعیین داور یا داوران پایان‌نامه در جلسه‌ای رسمی حضور می‌یابند، و ضمن ارائه گزارشی شفاهی از کار خود، به پرسش‌های داوران و پرسش‌های احتمالی سایر حاضران پاسخ می‌دهند.

مهارت‌های لازم دانشجویان برای جلسه دفاع

در جلسه دفاع مهارت‌‌های سخنرانی دانشجو نقش اساسی دارد، زیرا او ناچار است روایتی صادقانه از ماه‌ها تلاش خود را درزمانی کوتاه که معمولاً بین۲۰ تا ۴۵ دقیقه پیش‌بینی می‌شود، ارائه کند. در زمان اندکی که برای ارائه شما در نظر  گرفته می‌شود، شما باید به مهم‌ترین نکات اشاره‌کنید نه موضوعات بدیهی و در غیر این صورت، داوران و اساتید در جلسه دفاع نمی‌توانند برداشت درست و دقیقی از فرآیند پژوهش، اهمیت، اهداف و مهم‌تر از همه نتایج شما به دست آورند. در بسیاری از کشورهای دنیا، ازجمله در ایران، جلسه دفاع عمومی است  همه علاقه‌مندان می‌توانند در آن شرکت کنند. اما در برخی از کشورها، ازجمله انگلستان، جلسه دفاع تنها با حضور دانشجو و داوران داخلی و خارجی برگزار می‌شود. چنانچه استاد راهنما یا مشاور نیز تمایل داشته باشند، می‌توانند در این جلسه شرکت کنند. اما فقط دانشجو باید به پرسش‌های داوران پاسخ دهد و استاد راهنما و یا مشاور فقط می‌توانند نظاره‌گر این گفت‌وگو باشند. داور خارجی که نقش اصلی را در مدیریت جلسه دفاع دارد، از دانشگاهی غیر از دانشگاه محل تحصیل دانشجو دعوت می‌شود و به همین دلیل داور خارجی نام دارد.

در بسیاری از جلسات دفاع دیده می‌شود که دانشجویان با استفاده از امکانات نمایشی نرم‌افزارهایی مثل پاورپوینت به ارائه بخش‌هایی از پایان‌نامه می‌پردازند که دقیقاً به همان ترتیبی است که در متن پایان‌نامه آمده است. اگرچه استفاده از پاورپوینت و ابزارهای نمایشی مشابه بر جذابیت ارائه می‌افزاید، هیچ الزامی وجود ندارد که دانشجو اسلایدها را یکی پس از دیگری به ترتیب پایان‌نامه و فصل‌های آن نمایش دهد، و تنها به خواندن محتوای اسلایدها بسنده کند، زیرا بهتر است او ضمن استفاده از این امکانات روایت پژوهش خود را به زبانی ساده برای حاضران تعریف کند؛ زیرا متن پایان‌نامه قبل از جلسه در اختیار داوران بوده و پس‌ازآن در اختیار سایر علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. داوران و اساتید به دنبال این نیستند که شما همان مطالبی را که در فایل پایان‌نامه قرار داده اید را مجدد با همان ترتیب و با همان نگارش ببینند و اگر قرار به تکرار همان فایل بود که دیگر جلسه دفاعی برگزار نمی‌شد و شما قرار است در جلسه دفاع به‌صورت واضح و آشکار و با جذابیت بالا به ارائه مطالبی که کشف کردید بپردازید و بعد بتوانید سؤالات داوران را در مورد هر یک از مطالبی که در پایان‌نامه مطرح کردید پاسخ‌گو باشید و شما قرار است در این جلسه  از کار خود دفاع کنید پس انتظار نداشته باشید اساتید هیچ ایرادی از شما نگیرند. ایرادها با توجه به نظر هر استادی و دیدگاه آن‌ها مطرح می‌شود و این شما هستید که باید با ترفندهای مناسب و علمی جوابگو نظرات آن‌ها باشید. ازاین‌رو، جلسه دفاع فرصتی است که دانشجو به زبان خود داستان پژوهش خویش را همراه با فرازها و فرودهای آن روایت کند. علاوه بر این، نباید فراموش کرد که این جلسه فرصتی است که دانشجو از کاستی‌ها و اشکالات احتمالی متن پایان‌نامه مطلع شود و قبل از ارائه نسخه نهایی، به رفع این اشکالات بپردازد.  در بحث‌های بعدی سعی می‌کنیم نکات مهم ازجمله محل قرارگیری شما در هنگام صحبت و همچنین حل موضوعات مختلف جهت موفقیت  در روز دفاع پایان‌نامه و سخنرانی‌های علمی را بررسی کنیم.

جلسه دفاع پايان نامه يكي از مهم ترين و تأثيرگذارترين جلسات است كه نياز به تمرين و طراحي دارد. اگر در جلسه دفاع آمادگي لازم را نداشته باشيد با مشكلات متعددي روبرو مي شويد. چه اينكه پايان نامه را خودتون انجام داده باشيد و چه اينكه خودتون انجام نداده باشيد، جلسه دفاع بسيار پراهميت است. اگر حتي تمام كارهاي پايان نامه را خودتون انجام داده ايد ولي در روز دفاع نتونيد از كار علمي خود به درستي دفاع كنيد قطعا نمره خوبي در اين روز از داوران نخواهيد گرفت. داوران جلسه دفاع به دنبال صحبت هاي كليشه اي نيستند. بايد صحبت هاي شما جذاب باشد تا داوران و اساتيد را جذب كند.٧٠درصد جذابيت هاي جلسه دفاع مربوط به نحوه ارائه و صحبت هاي شما شكل مي گيرد و فقط سي درصد باقي مانده مربوط به خود پايان نامه و نگارش آن ها است.البته در صورت عدم وجود يك پايان نامه خوب نياز به تمرين هاي زيادي براي جلسه دفاع لازم است. در جلسه دفاع به دنبال بحث كردن هاي زياد با داوران و اساتيد نباشيد و فقط نظر خود را در جواب سؤالات آن ها بدهيد. البته دفاع كردن از پژوهش خود تا جايي كه از شما سؤال پرسيده شده است كاردرستي است ولي اگر داوران با شما هم عقيده نيستند ،تكرار صحبت هاي شما وضع را بدتر مي كند اگر جواب منطقي و علمي داريد حتما عنوان كنيد.در جلسه پايان نامه بايد منطقي و براساس اصول علمي دفاع كنيد.زبان بازي هاي بيهوده و بدون اساس علمي در جلسه دفاع پايان نامه انجام ندهيد. سعي كنيد ابتدا موضوعي را از نظر احساسي و كاربردي توجيه كنيد و سپس دليل با دليل علمي آن را اثبات كنيد.چون پژوهش هاي مشاهده اي نشان داده است كه ابتدا اساتيد يك موضوع را از نظر احساسي مي پذيرند و بعد به دنبال توجيه منطقي و علمي آن هستند.

 

یک چیزی که خیلی در جلسه دفاع مهم است ، حذف عوامل بیهوده و بیان نکات اصلی است. شما لازم نیست همه موارد را بیان کنید و باید اولویت ها را بیان کنید و ببینید اولویت های شما چه چیزهایی هستند؟ اننتخاب اولویت ها در کل زندگی مهم است مخصوصا در جلسه دفاع پایان نامه و ساختن پاورپوینت! شما در پاورپوینت باید نکات اصلی را بیان کنید و روی آن ها تمرکز کنید و از گفتن مطالب بیهوده و اضافه باید پرهیز کنید. زمان و تعداد صفحات خیلی مهم است ، شما حتما باید اولویت بندی کنید تا دفاع شما برای داورانی که ممکن است در آن روز ۵ تا ارائه دیده باشند جذاب باشد و باعث رضایت آن ها شود. حتی اگر به صورت مچازی ارائه می دهید به دلیل شیوع ویروس کرونا باید این نکات را رعایت بکنید تا یک ارائه ی  خوب و قوی داشته باشید.

جلسه دفاع پايان نامه و نحوه ارائه مطالب در روز دفاع موضوع بسيار مهمی براي دانشجويان ارشد و دكترا است. مديريت جلسه دفاع نياز به طراحي و برنامه ريزي دارد. مدیریت زمان و ايجاد تسلط بر موضوع پايان نامه از مهم ترين نكات جلسه دفاع است. اگر به دنبال انجام يك كار با كيفيت هستين قبل از برگزاري جلسه دفاع مي بايست آمادگي خود را بالا ببريد. آمادگي جلسه دفاع پايان نامه نياز به زمان و تمرين دارد. در اين مقاله به بررسي مهم ترين نكات جلسه دفاع پايان نامه ميپردازيم.

 

ما برای این که بتوانیم یک جلسه دفاع خیلی خوب را برگزار بکنیم، اولا باید یک دسته بندی مشخصی داشته باشیم ، یعنی موضوعات پایان نامه ما باید دسته بندی شده باشد ، دوما بین هر طبقه ای که مشخص کردیم باید پیوستگی برقرار کنیم ، یعنی مطالب کاملا به هم دیگه پیوسته باشد. پس در مرحله اول دسته بندی می کنیم و میگیم از کجا میخوام به کجا برسم؟ از کجا میخوام شروع کنم؟ و تا کجا میخوام ادامه بدم و به پایان برسم؟ مرحله بعد پیوستگی بین مطالب و ارتباط برقرار کردن بین مطالب است و سومین چیزی که خیلی مهمه پاور حرفه ایه! شما باید یک پاور حرفه ای بسازید ، این پاور خیلی با پاور بچه های دبستان و دبیرستان و پاورهای سمینارهای مختلف متفاوته ، پاور حرفه ای برای جلسه دفاع باید طراحی بشود.

خیلی از دانشجوها مطالب ورد را در پاورپوینت کپی می کنند و سوال این است که اگر قرار بود همان مطالب در پاور آورده شود پس دیگر چه نیازی به جلسه دفاع بود؟ شما قراره نیم ساعت در مورد چی صحبت کنید؟ شما باید در مورد مهمترین مطالب صحبت کنید و بیاید با نگاه موشکافانه به اون مطلب نگاه کنید و آن را برای اساتید و داوران بشکافید. پس اینکه شما بیایید و مطالب ورد را توی پاور کپی کنید ، بدترین اشتباهی است که می تواند در جلسه دفاع رخ بدهد و بدتر از اون این است که شما مثلا ۵ خط یا ۶ خط داخل اسلایدها قرار دادید و میخواهید از روی اون روخوانی کنید ، اینطوری هیچکس به شما توجهی نمیکند و در اصل شما دفاعی نکردید و فقط دارید از روی مطالب کپی شده ی ورد پایان نامه روخوانی می کنید.

یک سری از حرکاتی که دانشجوها در جلسه دفاع انجام میدهند و جالب نیست این است که روی موضوع خودشون تسلط ندارند ، شما ممکن است خودتان موضوع پایان نامه را انجام نداده باشید ولی روی اون موضوع به خوبی تسلط داشته باشی، ممکنه مثلا من به شما یک مطلبی بدهم و شما راجب این مطلب اطلاعاتتون را میبرید بالا و روی آن کار می کنید و به آن مطلب تسلط پیدا می کنید و اصلا مهم نیست چه کسی این کارو انجام داده است ؛ شما با خواندن متداول متن پایان نامه میتونید تسلطتتان را روی موضوع پایان نامه را بالا ببرید.

بحث بعدی بعد از تسلط پیدا کردن بر موضوع پایان نامه ، بحث مدیریت زمان است که که خیلی از دانشجوها مشکل دارند و نمیتوانند درست مدیریت کنند ؛ مثلا طرف آمده و صد تا اسلاید درست کرده است و نمیتواند این صد تا اسلاید را توی ۲۰ دقیقه ارائه بدهد ، هرچه تعداد اسلایدهای شما پایین تر باشد شما میتوانید ارائه بهتری داشته باشید ، لازم نیست شما تمام پایان نامه را ارائه بدهید شما باید مطالب مهم را ارائه بکنید ، پس مهم ترین چیز اینه که شما تعداد اسلایدهاتون پایین باشد و اسلایدها را بر اساس صحبتاتون در جلسه دفاع زمان بندی کنید و مشخص کنید که روی هر اسلاید چقدر میخواهید وقت بگزارید و چقدر میخواهید صحبت کنید ، اما این موضوع هم که کلیک کنید و سریع رد بشوید بروید اسلاید بعدی اصلا کار درستی نیست و اشتباه است، پس به دو نکته مهم دقت کنید یکی تسلط روی موضوعتون و یکی هم زمان بندی مناسب. فکر کنید مثلا شما در یک سمینار هستید و یا در حال تماشای یک فیلم یا سریال هستید ، این سریال چه جذابیتی داره؟ جذابیت این سریال اینه که شما قسمت اول رو تماشا می کنید و میخواین ببینید قسمت دوم چی میشه ، و دوم رو میبیند و میخواین ببینید سوم چی میشه و غیره ، ولی شما اگر مثلا قسمت اول رو نگا کنید و بعد برید قسمت چهارم رو نگاه کنید ، بعد برید جلسه ششمشو نگاه کنید و بعد دوباره برگردید و قسمت دوم را تماشا کنید این سریال جذابیتشو از دست میده و دیگه جذاب نیست ، چون دلیل جذابیت این سریال پیوستگی بود که در آن بود.

برای سخنرانی های علمی ، برای سمینار ، برای جلسه دفاع پایان نامه و یا هر موضوعی که میخواین اونو ارائه بدین اگه بخواین جذابیت ایجاد بکنید باید پیوسته مطالبتون رو ارائه بکنید ، یعنی مطالب طبقه بندی شده پشت سر هم بیان شما شما اول مطلب اول را بیان کنید و بعد مطلب دوم را بیان کنید و این مطالب به هم ربط داشته باشه و پیوسته به دنبال هم باشه. پس یه چیزی که خیلی مهمه همین طبقه بندی کردن و پیوستگی بین موضوعاته که باعث میشه این ارائه شما جذاب باشه و همه به آن گوش بدند که شما در اول چه کاری کردین، بعد از چه فرایندی استفاده کردین ، بعد چه نتیجه ای گرفتین از این کار ، چه پیشنهادهایی دارید ؛ این ها همه باعث میشه که ارائه ی شما جذاب باشه.

مثلا خیلی از معلم ها و استاید بودند که علمشون خیلی خوب بوده و مدرک بالایی داشتند ولی وقتی که صحبت میکردند و درس میدادن اصلا جذابیت نداشت صحبتاشون و نمی تونستند انتقال بدن اطلاعاتشون رو به ما و در اصل نحوه ی انتقال دادنه که خیلی مهمتر از اون مدرکه ، برای جلسه دفاع هم همینطوره و شما ممکنه پایان نامتون رو خودتون با زحمت انجام بدید ولی تو جلسه دفاع اونو خوب ارائه ندید و نمره خوبی نگیرید ، اما کسی هم ممکنه خودش پایان نامه رو انجام نداده باشه اما توی جلسه دفاع با پیوستگی و طبقه بندی صحبت میکنه و خیلی جذاب صحبت میکنه و توجه تمام اساتید رو به خودش جلب میکنه.

ارائه کردن و نحوه ی ارائه خیلی مهم تر از خود کاریه که دارید در موردش صحبتش میکنید و این نکات را اگر اعمال بکنید توی کاراتون خیلی موفق میشید و موضوع شما تبدیل میشه به یک موضوع عالی و جذاب که همه افراد جذبش میشن. برای دفاع از پایان نامه ارشد و دکترا یک سری معیارهای اساتید و داوران در نظر می گیرند و براساس آن معیارها برای شما نمره پایان نامه را در نظر می گیرند. کیفیت دفاع شفاهی از جمله شیوه تنظیم، فن بیان و ارائه سمینار و رعایت زمانبندی را ۲ نمره در نظر می گیرند و لی غافل از این قضیه نباشید که نحوه ارائه هر چیز، میزان اهمیت آن را مشخص می کند. یعنی اگر شما به درستی صحبت نکنید ، تمام کیفیت علمی و کیفیت نگارش را زیر سؤال خواهید برد. اگر بهترین کیفیت علمی که ناشی از جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل مطالب ، میزان تحقق اهداف پایان نامه و بحث در نتایج و پیشنهادات آتی است را داشته باشید ولی نتوانید به خوبی آن ها را بیان کنید، تمام زحمات شما هدر می رود. اساتید و داوران انسان هستند و همه انسان ها براساس نوع رفتار شما و بیان شما نسبت به کیفیت نظر می دهند. این نکته بسیار مهمی است که دانشجویان ارشد و دکتری با منطق به آن نگاه می کنند که همه داوران اغلب بصورت احساسی نمره می دهند. جذاب صحبت کنید!! خیلی از آن ها نیاز به تمرین دارد. جلسه دفاع را از قبل تمرین کنید و از خودتان فیلم و صدا ضبط کنید. من به شما می گویم که بهترین استدآپ کمدی های دنیا را شما حفظ کنید و برای جمع به صورت عادی و با لحن عادی اجرا کنید ببینید آیا کسی به همان جوک های که آن ها می گویند و همه از خنده می میرند حتی لبخند هم به شما نمی زنند، دلیل آن ها چیست؟ نحوه اهمیت ارائه هر چیز را برای شما مشخص می کند.

 

یک قسمت هایی است که شما باید بالغانه آن ها را بپذیرید ، شما وقتی که یک تحقیقی را انجام دادید و علمی آن را پیش بردید دلیلی ندارد که شما کوتاه بیایید و راجبش هیچی نگید ، شما باید راحت توضیح بدید برای استاد راهنما که چه شده؟ چه روندی طی شده است و غیره. دلیل ندارد که هرچه استاد راهنما می گوید شما قبولش بکنید و همین طور دلیل هم ندارد که هر چه استاد راهنما گفت را الکی رد کنید ، شما باید علمی پاسخ بدهید.

 ارزشیابی داور

نمرات اضافه شده به دانشجو در صورت تأیید معاون آموزشی یا مدیر تحصیلات تکمیلی دانشکده به صورت جدول زیر می باشد:

برای دانلود فایل ارزشیابی دفاع دانشگاه آزاد روی لینک زیر کلیک کنید:

ارزشیابی دفاع دانشگاه آزاد

دانشجويان در كل پايان نامه بايد به يك سري سؤالاتي پاسخ دهند. سوالات داوران در جلسه دفاع پایان نامه اغلب شامل اين است كه هدف اصلي شما چي بوده؟ چرا اين موضوع رو انتخاب كردي؟ چرا از اين روش تحقيق استفاده كردي براي اينكه به هدف اصلي پايان نامه برسي؟در مقاله روش تحقيق مفصل در مورد اهميت روش تحقيق و تناسب آن با موضوع صحبت كرديم. سؤالات ديگر داوران در جلسه دفاع پايان نامه مربوط به نوآوري شما نسبت به پژوهش هاي پيشين چيست؟اگر شما فصل دوم (پيشينه تحقيق) را درست ننوشته باشي نميتوني به اين سؤال مهم جواب درستي بدي.همچنين عدم نگارش مناسب فصل دوم تأثير بالايي بر فصل هاي سوم ،چهارم و پنجم مي گذارد. بنابراين در نگارش فصل دوم خيلي دقت كنيد و سعي كنيد مطالب پيوسته و مرتبط با موضوع اصلي بيان شود. ديگر سؤالاتي كه داوران در جلسه دفاع پايان نامه مطرح مي كنند در مورد رفرنس دهي و نحوه نگارش فصل دوم است كه اغلب دانشجويان به دليل كپي كردن پايان نامه خود از روي يك پايان نامه ديگر به دردسر مي افتند. دوستاني كه پايان نامه را خودتون مي نويسيد بنده يك مقاله نوشتم كه از كپي كردن در پايان نامه دوري كنيد و حتما اين مقاله رو بخونيد. دوستاني كه خودتون پايان نامه را انجام نمي دهيد اگر حاضر نيستي براي پايان نامت هزينه كنيد اصلا پايان نامت رو به كسي نده .قطعا با هزينه هاي پايين و ارزان نمي شود براي يك پايان نامه ارشد و دكترا چندين ماه وقت گذاشت. حتما مقاله انجام پايان نامه با قيمت ارزان را بخونيد .اگر هزينه پاييني براي پايان نامه صرف كنيد بعد مجبوريد با هزينه هاي بيشتر به علت قبول نكردن استاد راهنما و مخصوصا داوران در جلسه دفاع هزينه هاي بيشتري پرداخت كنيد كه پايان نامه خود را يك نفر ديگر درست كند. پس اگر به دنبال هزينه هاي پايين براي پايان نامه هستين بهتر است خودتان از زمان كاري خود بزنيد و مراحل پايان نامه را انجام دهيد .حتما در ميانه راه خود بازخورد بگيريد و از متخصصان مشورت بگيريد كه راه را اشتباه طي نكنيد. در اين مورد هم مقالات مشورت در انجام پايان نامه را مطالعه كنيد.در ادامه به نحوه ساخت پاورپوينت دفاع و اهميت آن در جلسه دفاع و همچنين كنترل زمان در جلسه دفاع پايان نامه پرداخته مي شود.

در استراتژی هر انسانی که بخواهد موفق شود باید چندتا سوال را جواب بدهد. مثلا در بحث ازدواج این سوالات وجود دارد که : چرا ازدواج می کنم؟ چه زمانی میخواهم ازدواج کنم؟ با چه کسی میخواهم ازدواج کنم؟ این ها سوالاتی هستند که در هر بیزینس و هر کاری وجود دارد. در بحث پایان نامه : (What) برای چه میخواهم اینکار را انجام بدهم؟ (Where) چه زمانی میخواهم این کار را انجام بدهم؟ (Who) با چه کسی میخواهم اینکار را انجام بدهم و چه افرادی در پایان نامه من دخیل هستند؟ و نوآوری کار من چیست؟ فرق کار من با بقیه چیست؟ مثلا موضوعم جدیدتر است ، روش تحقیقم فرق دارد یا غیره! اصلا باید ببینید ملاکتان چیست؟ هدفتان چیست و به چه هدفی می خواهید برسید؟ تمام این سوالات باید باشد و کنار هم چیده شود تا یک کار خوب انجام بدهید ، تمام این سوالات را در جلسه دفاع از شما میپرسند و باید بهشان پاسخ بدهید ، سوالاتی هستند که در پروپوزال مینویسید سوالات پژوهش و تمام این ها را باید جواب بدهید. تمام این ها را باید رعایت بکنید تا یک پایان نامه درجه یک از جمع بندی مطالبتون داشته باشید!

 

اگر به پایان نامه و روش انجام آن در جلسه دفاع پایان نامه تسلط کامل نداشته باشید، مطمئن باشید که پاورپوینت فقط یک چیز دست و پا گیر خواهد بود و بیشتر باعث نگرانی شما خواهد شد! اگر پایان نامه خود را به صورت عملی و از روی پاورپوینت اجرا نکرده باشید مطمئن باشید که پاورپوینت گریه شما را در جلسه دفاع پایان نامه در خواهد آورد زیرا خیلی از چیزها را اصلاً امتحان نکرده‌اید! نمی‌دانید که الان باید به پاورپوینت نگاه کنید یا به مخاطبان؟ یک اسلاید را جا به جا نوشته‌اید و هزاران مشکل دیگر که ممکن است در جلسه دفاع با آن روبرو شوید. پس کاملاً ضروری است که حتماً و حتماً پایان نامه  و روش انجام آن را با پاورپوینت تمرین کنید. در جلسه دفاع پایان نامه بارها این موضوع را دیده‌ام که بعضی از دانشجو ها خیلی بامزه هستند! موقعی که دفاع دارند، خیلی راحت و بی‌توجه با یک فلش مموری سر جلسه دفاع پایان نامه می‌آیند، آن را به کامپیوتر وصل می‌کنند و بعد که اسلاید‌ها را چک می‌کنند رو به اساتید و داوران می‌گویند: چرا پاورپوینت ما کار نمی‌کند؟ در چنین مواقعی پاسخ من این است که آیا من باید به این سوال جواب بدهم؟ متأسفانه خیلی از دانشجویان بدون این که فایل پاور دفاع خود را در دستگاه محل جلسه دفاع تست کنند، قصد دارند دفاع خود را شروع کنند که احتمال ایجاد مشکل بسیار زیاد است. کاملاً ضروری است که مدتی قبل از شروع جلسه دفاع در محل حضور داشته باشید و همه چیز را از اول تا آخر یک بار تست کرده باشید.

۱- نقش پاورپوینت‌های غیر اصولی در جلسه دفاع پایان نامه:

اگر پاورپوینت‌های غیر اصولی و اشتباهی ساخته باشید، (مثلاً این که متن پایان نامه خود را از اول تا آخر در پاورپوینت تایب کرده باشید)‌ مطمئن باشید که پاورپوینت  فقط بلای جان شما خواهد بود. چرا که میان سخنرانی متوجه می‌شود که مخاطبان و داوران گیج می‌شوند که به شما گوش کنند یا متن پاورپوینت را بخوانند و در نتیجه تصمیم می‌گیرند که هیچکدام از این دو کار را انجام ندهند! در نتیجه در پایان کار به علت نفهمیدن کار شما، سؤالات متعدد برایشان پیش می آید که شما را با مشکل روبرو کرده و همچنین اعتبار پایان نامه را به طور قطع زیر سؤال می برد. داوران شما اگر می خواستند متن پایان نامه را بخوانند دیگر نیازی به جلسه دفاع شما نبود،همون وورد پایان نامه که کپی کرده اید می خواندند و به شما نمره می دادند. جلسه دفاع پایان نامه همانطور که از اسمش نیز مشخص است یعنی قرار است شما از کار خود و موضوع خود و نتایجی که گرفتید صحبت و دفاع کنید.

۱-۱-چه زمانی پاورپوینت جلسه دفاع به کنترل ترس ما کمک می‌کند

اما اگر پاورپوینت جلسه دفاع ما اصولی باشد، مطمئن باشید به عنوان یک ابزار قدرتمند می‌توانیم روی آن حساب کنیم و بدون شک باعث می‌شود که ترس ما از جلسه دفاع کاهش پیدا کند.

زیرا اصلی ترین کار پاور دفاع این است که ناشناخته‌های ما را از سخنرانی کم می‌کند:

۲-مزایای پاورپوینت در جلسه دفاع پایان نامه

یکی از بزرگترین نگرانی‌های همه ما در جلسه دفاع پایان نامه این است که نکند متن سخنرانی خود را فراموش کنیم؟!  و همین موضوع باعث می‌شود که قسمت قابل توجهی از توان مغز ما صرف این موضوع هدر شود. حال اگر پاورپوینت خود را به درستی طراحی کرده باشید، می‌توانید مطمئن باشید که حداقل از این بابت خیالتان راحت است و متن کاملاً جلوی چشم شما و داوران است.

۳-تسلط بر محتوای پایان نامه و نظم آن

یکی از بهترین‌تمرین‌های دسته بندی و ایجاد نظم در یادگیری این است که با استفاده از مطالب پایان نامه یک پاورپوینت درست کنیم و اگر این موضوع را جدی بگیریم می‌توانیم خوشحال باشیم که یک تمرین بسیار خوب را انجام داده‌ایم و آن هم دسته بندی و ایجاد نظم در مطالب است. اگر پاورپوینت را درست طراحی کنیم، یک تمرین خود، یعنی دسته بندی مطالب را به خوبی انجام داده‌ایم.

 ۴- برنامه ریزی از قبل

وقتی شما پاورپوینت دفاع درست می‌کنید، یعنی مجبور هستید که در مورد نحوه ارائه آن در جلسه دفاع  برنامه ریزی کنید و این ناشناخته‌های شما را بسیار کمتر خواهد کرد و تسلط شما در جلسه دفاع  پایان نامه بسیار زیاد خواهد بود. وقتی قبل از سخنرانی برنامه ریزی کرده باشید، ضمیر ناخودآگاهِ شما احساس می‌کند که این شرایط تکراری است و قبلاً انجام شده است و به همین واسطه ترس شما از سخنرانی در جلسه دفاع بسیار کمتر خواهد بود.

دانشجوياني كه زمان كمتر از چندروز براي جلسه دفاع دارند اين مقاله را حتما بخوانند. جلسه دفاع پايان نامه اگر به خوبي برنامه ريزي و طراحي شود مي تواند يك پايان نامه ضعيف را به يك پايان نامه قوي تبديل كند. اگر نحوه ارائه شما خوب نباشد به معني اين است كه پايان نامه شما كيفيت پاييني دارد. براي جلسه دفاعتون نياز به آمادگي از قبل و همچنين طراحي مي باشد. در مدت زمان كوتاهي هم مي شود شرايط و نحوه سخنراني را بهبود بخشيد. نحوه ارائه هر چيز ميزان اهميت آن را مشخص مي كند. اگر ارائه شما بد باشد يعني كيفيت پايان نامه شما پايين است. به دنبال اين نباشيد كه داوران در جلسه دفاع از كار شما سر درنياورند. هرچقدر موضوع براي اساتيد در جلسه دفاع مبهم باشد ،بيشتر سؤال مي كنند و بيشتر. ايراد مي گيرند و وقتي بيشتر ايراد بگيرند و وقت كافي به همه آن ها نباشد به شما نمره پايين تري هم مي دهند. يكی از مشكلات و ترس های دانشجويان در جلسه دفاع پايان نامه عدم آشنايي با مسير پايان نامه و نحوه ي انتقادهای داوران و اساتيد است. در جلسه دفاع يكی از پرانتقادترين روزها را سپري خواهيد كرد و نحوه واكنش شما به انتقادهای داوران در جلسه دفاعتون از مهم ترين مسائل پيش روی شما مي باشد. در اين جلسه آرامش و نحوه طراحي سخنراني شما در ديد داوران تاثير بالايی دارد. با ارائه جلسه دفاع می توان يك پايان نامه ضعیف را به یک پايان نامه قوی تيديل كرد. نحوه چيدمان مطالب ، پيوستگی و ساخت پاور حرفه اي كه داوران را ترغيب به ادامه مطالب كند از جمله مهم ترين مسائل در جلسه دفاعتون مي باشد. ما در جلسه دفاع پایان نامه با یک سری شرایط جدید رو به رو میشویم ، شرایط جدیدی که خود پایان نامه ایجاد می کند و شرایط جدیدی که بعد از تمام شدن پایان نامه ، دفاع و ارائه کارمان ایجاد میکند. در جلسه دفاع با شرایطی مثل درارتباط بودن با استاد راهنما ، متقاعد کردن استاد راهنما ، آوردن دلایل علمی برای حرفاتون و غیره رو به رو میشوید ، شما هیچوقت نباید بدون فکر و منطق صحبت کنید ، تمام صحبت های شما باید با دلایل علمی و منطقی همراه باشد. مسئله بعدی که در جلسه دفاعتون هست این است که یک جلسه ای برگزار میشود ، داوران انتقاد میکنند ، دانشجو تحت فشار قرار میگیرد و نظر دانشجوها این است که جلسه ی خوبی نیست ولی شما یک کاری انجام دادید و الان باید اون کار را توضیح بدید و جواب اساتید رو بدهید و هر انتقادی ازتون بشود باید انتقاد پذیر باشید.

بسیاری از دانشجویان در هنگام سؤال داوران هنگ می کنند و به سؤال اساتید و داوران درست جواب نمی دهند و بنابراین داوران و اساتید از این فرصت استفاده می کنند و دانشجو را به اصطلاح خودمون بمباران می کنند و اجازه پاسخ مناسب به دانشجو نمی دهند. دانشجو باید بسیار قاطع حرف بزند و همچنین خیلی قاطع به سؤالات داوران پاسخ دهد و برای صحبت های خود مرجع علمی بیان کند. خیلی از دانشجوها فکر می کنند برای متقاعدسازی داوران باید خیلی سعی و تلاش کنند در حالی که این طرز فکر اشتباه است، چرا این حساسیت دانشجوها اشتباه است؟ چون حساسیت متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه به دلیل اینکه اساتید و داوران زیربار جواب دانشجو نمی روند و دانشجو نمی تواند کار خود را انجام دهد و ادامه جواب ها را هم کامل و علمی نمی دهد به دلیل اینکه فکر می کند چون در سؤال اول نتوانسته داور و اساتید را راضی کند که اکثر مواقع هم همین حالت اتفاق می افتد و داور از جواب دانشجو رضایت ندارد و با این وجود به سراغ سؤال بعدی می رود. در این حالت شما هم بیخیال آن سؤال اول بشین و به سراغ سؤال بعدی داوران بروید و با مجدد جواب قاطع به آن سؤال بدهید. داوران برای اینکه طرز فکر دانشجو را بهم بریزند معمولا طوری رفتار می کنند که از وضعیت پایان نامه و طریقه جواب دادن دانشجو راضی نیستند. دانشجویان ارشد و دکتری باید ابتدا بدانند در جلسه دفاع پایان نامه باید چگونه رفتار کنند و در این جلسه چی می گذرد. جلسه دفاع پایان نامه همانطور که از اسم آن نیز مشخص است این است که در این جلسه شما باید از پایان نامه خود دفاع کنید. شما در جلسه دفاع باید از موضوع پایان نامه ، روند انجام تحقیق و علت انتخاب آن ها و همچنین نتیجه گیری دفاع کنید. داوران در جلسه دفاع پایان نامه اغلب وارد جزئیات هم نمی شوند و در همان مرحله اول قصد زیرسؤال بردن موضوع و روش تحقیق را دارند. در بسیاری از مواقع دانشجو موضوع کاربردی انتخاب کرده و روش تحقیق را هم درست انتخاب شده است ولی داور و اساتید به علت عدم آشنایی با آن یا از روی قصد موضوع و روش را زیرسؤال می برند و در این جا منتظر جواب دانشجو است که در جواب این سؤال داوران، چی می گوید.

 نحوه جواب دادن به سؤالات،داور می فهمد که آیا تسلط دانشجو نسبت به موضوع خوب است یا خیر. بسیاری از دانشجویان در جلسه دفاع پایان نامه و در هنگام سؤال داوران هنگ می کنند و به سؤال اساتید و داوران درست جواب نمی دهند و بنابراین داوران و اساتید از این فرصت استفاده می کنند و دانشجو را به اصطلاح خودمون بمباران می کنند و اجازه پاسخ مناسب به دانشجو نمی دهند. دانشجو باید در جلسه دفاع پایان نامه بسیار قاطع حرف بزند و همچنین خیلی قاطع به سؤالات داوران پاسخ دهد و برای صحبت های خود مرجع علمی بیان کند. بسیاری از مشکلات دانشجویان در جلسه دفاع این است که با اینکه خودشان هم پایان نامه را انجام می دهند ولی در جلسه دفاع به علت عدم تسلط کافی نسبت به روش خود ، داوران به طور واضح کل پایان نامه را زیر سؤال می برند. حتما در روش تحقیق خود و انجام تجزیه و تحلیل اطلاعات باید از فرد متخصص که قبلا چندین بار با این روش و نرم افزار، کار انجام داده است، استفاده کنند. شما نمی توانید فصل سوم و چهارم را به بیرون بدهید و هیچ اطلاعاتی نسبت به آن هم نداشته باشید با تماس با فرد مورد نظر باید در مورد چگونگی انجام آن در ارتباط باشید تا بتوانید در جلسه دفاع پایان نامه به سؤالات داوران به خوبی پاسخ دهید. در ادامه این مقاله نحوه متقاعدسازی مناسب داوران و اساتید مورد بررسی قرار می دهیم.

چگونه داوران و اساتید را باید در جلسه دفاع نسبت به پایان نامه خود متقاعد  کنیم؟

هرچقدر در جلسه دفاع پایان نامه شما بر موضوع خود مسلط باشید و همچنین نحوه سخنرانی دفاع پایان نامه را یاد گرفته باشید، داوران و اساتید سؤالات کمتری نسبت به پایان نامه می گیرند و کمتر کار شما را زیر سؤال خواهند برد. بعضی از دانشجویان معتقد هستند که جلسه دفاع فقط مثل روزهایی که در دانشگاه ارائه داشته اند، پایان نامه خود را توضیح می دهند و بعد چه درست چه غلط می نشینند و قضیه تمام می شود در حالیکه اصلا پایان نامه این جور نیست و شما باید برای جلسه دفاع پایان نامه علاوه بر تسلط موضوعی و نحوه ارائه و ساخت پاورپوینت حرفه ای، شما قرار است به سؤالات اساسی که داوران و اساتید از شما می پرسند، جواب دهید. جواب دادن شما باید به گونه ای باشد که داوران و اساتید قانع شوند و ممکن است شما جواب بدهید و باز داور ، پاسخ شما را قبول نداشته باشد و نسبت به موضوع قانع نشود که در این صورت شما نهایتا می توانید یک جواب دیگر به آن سؤال بدهید که واضح باشد و در غیر این صورت داور مورد نظر می تواند باز قانع نشود که در این صورت هم مشکلی بوجود نمی آید و شما باید روی سؤالات بعدی تمرکز کنید و فکرتان را از این سؤال و اینکه داور مورد نظر قانع نشد، خارج کنید. به علت اینکه اگر شما به بقیه سؤالات داوران و اساتید جواب علمی و درستی بدهید، خود به خود اساتید از عدم جوابدهی شما به یک سؤال صرف نظر خواهند کرد. البته این را هم بگویم که ممکن است جواب شما از نظر علمی هم درست باشد ولی داور باز به شما بگوید که حرف شما را قبول ندارد و در این صورت شما اگر به منبعی دسترسی دارید بهتر است به آن مرجع بدهید و در غیر این صورت هم مشکلی نیست چون قطعا اگر جواب شما علمی باشد بقیه داوران و اساتید آن را خواهند فهمید و بعد از اتمام کار و جواب های شما برای نمره دهی با یکدیگر بحث خواهند کرد و بقیه اساتید و به ویژه استاد راهنما در صورت تسلط می تواند آن ها را قانع کند.

پیشنهاد دیگه ای که برای متقاعدسازی در جلسه دفاع وجود دارد این است که حتما از مشاوره فرد برجسته در نگارش پایان نامه و نظر استاد راهنما استفاده کنید. مورد دیگری که برای متقاعدسازی خیلی به کمک دانشجویان می آید این است که برای مباحثی که شبهه برانگیز است شما باید منبع(کتاب یا مقاله) داشته باشید که در صورت عدم تأیید داوران، در جلسه دفاع آن را به داوران نشان دهید. البته هرچه این کتاب یا مقاله معتبرتر باشد در جلسه دفاع شما بهتر می توانید به آن مرجع دهید. معمولا این مشکل در بخش روش تحقیق و فصل دوم بیشتر به چشم می خورد. پس در جلسه دفاع پایان نامه همراه خود کتاب پایه و معتبر و مقالات معتبر در رشته خود را به صورت پرینت شده داشته باشید که در صورت بروز مشکل به آن ها مرجع دهید. البته منظورم همه کتاب ها و همه مقالات نیست، فقط مقالات بیس و کتاب های مرجع را در کنار خود روی میزی داشته باشید و زیاد سر خودتان را شلوغ نکنید تا بتوانید راحت در آن لحظه به آن مقاله یا کتاب مرجع دهید.  یک قانونی وجود دارد به نام قانون پنج ثانیه که طبق این قانون شما ۵ ثانیه فرصت دارید که  تصمیم بگیرید و اقدام کنید. این قانون ۵ ثانیه بسیار به درد جلسه دفاع پایان نامه می خوره ، چرا؟؟ چون در جلسه دفاع شما در موقعیتی هستین که وقتی داور از شما سؤالی می پرسد، مدت زمان محدودی فرصت دارین که جواب سؤال را به صورت علمی در ذهن خود مجسم کنید و بلافاصله اقدام کنید و پاسخ قاطع بدید.

شما نمی توانید فصل سوم  و چهارم یعنی روش تحقیق خود را بیرون بدهید به طور مثال روش آماری و تجزیه و تحلیل آماری خود با spss را به فردی واگذار کنید و بعد که از شما در جلسه دفاع پایان نامه سؤالی شود بگین کار آماری را خودم انجام ندادم. شما می بایست از یک فرد متخصص در نرم افزار و روش تحقیق خود استفاده کنید و نیازی به یادگیری نرم افزار نیست ولی شما باید نحوه خروجی ها و ساز و کار نتایج خروجی را بدانید و آن را آموزش ببینید. به طور مثال برای یک کار آماری حتما شما باید با یک متخصص آمار مشورت کنید یا کار را به آن واگذار کنید ولی باید در آخر آن را از همان فرد آموزش ببینید که دلیل انتخاب این آزمون چی بوده یا چرا باید از آزمون های پارامتریک استفاده کنیم و نتایج آماری هر آزمون به شما چه نتیجه ای می دهد. این که می گویم باید از یک فرد متخصص در روش تحقیق خود استفاده کنید به این دلیل است که روش های تحقیقی مختلفی برای انجام پایان نامه ها وجود دارد و خواندن و اطلاعات در مورد آن ها نیاز به زمان و صرف وقت بسیاری است. به طور مثال روش های پیمایشی و آماری خود دارای فلسفه هایی مهم و کتاب های متعدد می باشد که یک فرد متخصص تنها می تواند شما را راهنمایی کندو به دلیل اینکه ما برای همین آمار یک رشته تخصصی در دانشگاه های ایران و دانشگاه های معتبر دنیا داریم که افراد در این رشته تا مقطع تحصیلی دکترا تحصیل می کنند وخیلی از این افراد نیز در دانشگاه، نرم افزار های تخصصی خود مانند AMOS یا spss را اصلا یاد نمی گیرند واغلب درس های تئوری و اثباتی را پاس می کنند و این واقعیت و ضعف دانشگاه های ما است که حتی یک دانشجو آمار نرم افزارهای تخصصی رشته خود را هم بلن نیست و دلیل استفاده از آزمون های آماری را نیز فرا نگرفته است.  بنابراین دقت کنید که اگر روش تحقیق شما نیاز به نرم افزار خاصی دارد حتما باید از یکی فرد متخصص در آن نرم افزار استفاده کنید و خروجی های آن و نحوه ساز و کار آن را بدانید ولی کسی در پایان نامه و جلسه دفاع از شما آموزش نرم افزار نمی خواهد. بسیاری از دانشجوها زمان زیادی می گذارند و نرم افزار را برای پایان نامه خود یاد می گیرند ولی در جلسه دفاع تازه می فهمند که کسی از آن ها آموزش و بلد بودن نرم افزار را نمی خواهد و بنابراین دانشجو در مسائل اصلی که اساتید و داوران سؤال می کنند، می ماند به دلیل اینکه زمان زیادی را صرف آموزش نرم افزاری کرده است که ممکن است دیگر در تمام دوران تحصیلی و زندگی اش به کار او نیاید و در نتیجه نمره خوبی در جلسه دفاع هم نمی گیرد. حتما  کلیپ آموزشی قرار داده شده در بالا را برای نحوه متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه  که توسط مهندس حمصیان ضبط شده ببینید و نکات آن را یادداشت کرده و در کار پایان نامه خود در جلسه دفاع پیاده سازی نمایید تا زحماتتان در چندین ماه هدر نرود. بسیاری از دانشجوهای زرنگ که حتی پایان نامه خود را هم ننوشته اند توانسته اند با سخنرانی خوب خودشان در جلسه دفاع پایان نامه، نمره های بالا و قابل قبول بگیرند و بسیاری از افرادی هم که خودشان پایان نامه نوشته اند و حتی آموزش نرم افزار را هم دیده اند در جلسه دفاع به دلیل عرم برنامه ریزی مناسب و عدم ارائه مطالب مهم، نمره قابل قبولی نگرفته اند . نحوه ارائه هر چیز میزان اهمیت آن چیز را مشخص می کند اگر به دنبال موفقیت در جلسه دفاع پایان نامه هستید باید برای آن برنامه داشته باشید و سخنرانی خود را از قبل طراحی کرده باشید و به آن مسلط باشید. شرکت مهرداد سیویل برای طراحی پاورپوینت حرفه ای و سخنرانی جلسه دفاع شما برنامه های ویژه ای دارد که می توانید از مشاوره های ما جهت بهبود و طراحی تخصصی جلسه دفاع خود استفاده کنید.

همان طور که در مقاله نحوه متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه در قسمت اول به راهکارهای متقاعدسازی و نحوه رفتار دانشجو در جلسه دفاع پایان نامه پرداختیم، در قسمت دوم به ادامه راهکارهای متقاعد سازی می پردازیم. البته خیلی از دانشجوها فکر می کنند برای متقاعدسازی داوران باید خیلی سعی و تلاش کنند در حالیکه این طرز فکر اشتباه است، چرا این حساسیت دانشجوها اشتباه است؟ چون حساسیت متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه به دلیل اینکه اساتید و داوران زیربار جواب دانشجو نمی روند و دانشجو نمی تواند کار خود را انجام دهد و ادامه جواب ها را هم کامل و علمی نمی دهد به دلیل اینکه فکر می کند چون در سؤال اول نتوانسته داور و اساتید را راضی کند که اکثر مواقع هم همین حالت اتفاق می افتد و داور از جواب دانشجو رضایت ندارد و با این وجود به سراغ سؤال بعدی می رود.در این حالت شما هم بیخیال آن سؤال اول بشین و به سراغ سؤال بعدی داوران بروید و با مجدد جواب قاطع به آن سؤال بدهید. داوران برای اینکه طرز فکر دانشجو را بهم بریزد معمولا جوری رفتار می کند که از وضعیت پایان نامه و طریقه جواب دادن دانشجو راضی نیست. این خصیصه در بسیاری از اساتید ما مشترک است و با وجود اینکه دانشجو به سؤالی که ازش پرسیده شده به درستی و علمی جواب داده است، اظهار ناراحتی و عدم رضایت می کند در حالیکه در اکثر مواقع خود استاد هم می داند دانشجو به آن سؤال به خوبی جواب داده است. بنابراین در آخر می بینید که نمره خوبی گرفتین ولی داور در هنگام جواب دهی دانشجو اصلا چهره راضی کننده نداشته است. بنابراین برای همین می گویم که شما تمام سؤال ها را قاطع و با اعتماد به نفس پاسخ دهید و به دنبال راضی کردن زورکی داور نباشید و ادامه دهید. نکته دیگر جهت متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه نحوه ارائه دانشجو در جلسه دفاع است که دانشجو باید تسلط بسیاری بر موضوع و روش تحقیق خود داشته باشد و همه به دنبال نتیجه گیری هستند. بهترین حالت این است که نتیجه گیری از پایان نامه را به چند اسلاید در آخر قرار ندهید و در اکثر اسلایدها باید تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از پایان نامه را داشته باشید. لازم نیست شکل اسلایدهای پاورپوینت به ترتیب فصل های پایان نامه باشد سما باید خیلی از اسلایدهای فصل ۴ و ۵ و توضیحات مربوط به فصل سوم را همزمان در چند اسلاید پشت هم یا در یک اسلاید توضیح دهید. ابتدا موضوع و روند انجام پایان نامه را توضیح دهید و سپس به ارائه گام به گام اسلایدها بپردازید.

همچنین برای دانشجویانی که دفاع آنلاین پایان‌نامه دارند توصیه‌هایی عنوان شده است. انجام دفاع پایان نامه به صورت مجازی مزایا و معایبی دارد و از آنجا که دانشجویان تجربه قبلی ندارند در نتیجه استرس می گیرند. در حالی که انجام دفاع پایان نامه به صورت مجازی باعث استرس کمتری نسبت به جلسه حضوری است. ولی در این جلسه دفاع پایان نامه به صورت مجازی باید نکاتی را رعایت کنید. به طور مثال نحوه ساخت پاورپوینت شما نسبت به قبل ارزش بالاتری دارد برای این که داوران و اساتید پاورپوینت شما را دنبال می کنند و باید پاورپوینت دفاع شما حرفه ای و دارای نظم و استایل کنجکاو کننده باشد . از کپی کردن مطالب وورد پایان نامه در پاورپوینت جدا خودداری کنید. مطالب پاورپوینت حرفه ای جلسه دفاع و اهمیت آن را حتما مطالعه کنید. اگر میخواهید جلسه دفاع پایان نامه تان را به صورت مجازی برگزار کنید ، باید به یک سری نکات مهم توجه داشته باشید. اگر در ارائه حضوری نحوه لباس پوشیدن و چهره و رفتار شما مهم بود و استرس آن را داشتید ، دیگر این چیزها در ارائه مجازی مهم نیست اما یک سری چیزهای دیگر اولویت دارد مثلا ؛ طراحی و نحوه ی پاورپوینت شما ،ترتیب بندی شما و نحوه صحبت شما خیلی مهم است و صوت شما خیلی نقش کلیدی دارد و اگر بی حال مطالب را بیان کنید تاثیر بدی روی آن ها می گذارد شما باید نظر داوران را جذب کنید و آن ها دنبال این باشند که شما چیو میخواهید بیان کنید و حس کنجکاوی بهشون دست پیدا بکنه ، شما باید این نکات را رعایت کنید تا یک ارائه ی بسیار خوب را پشت سر بگذارید ، پاور شما باید تخصصی باشد و نحوه ی ترتیب عواملی که آورده می شود خیلی مهم است و صوت شما هم باید طوری باشد که افراد جذب این ارائه بشوند

این روزها با توجه به همه گیر شدن ویروس کرونا و شرایط جدید بوجود آمده برای دانشجویان و تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و مشخص نبودن زمان دقیق بازگشایی، بسیاری از دانشگاه‌های کشور برای جبران عقب افتادگی تحصیلی تصمیماتی اتخاذ کردند. یکی از این تصمیمات دفاع از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری به صورت مجازی است. با توجه به اینکه دفاع مجازی تجربه‌ای جدید برای دانشجویان به حساب می‌آید، از تجربه  چند دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری که اخیرا از پایان‌نامه‌ خود به صورت مجازی دفاع کرده‌اند، در این مقاله استفاده نمودیم. با توجه به شرایط پیش آمده، دفاع مجازی را به دانشجویان توصیه می‌کنم. برای دفاع مجازی نرم‌افزاری که استفاده می‌شود بسیار قدرتمند است و کافی است که دانشجو پیش از آغاز جلسه رسمی، از نرم‌افزار یک بار استفاده کند. همچنین لازم است که دانشجویان اینترنت با سرعت مناسبی داشته باشند و نیاز به اینترنت با سرعت بسیار بالا نیست. نکته منفی برگزاری جلسات دفاع پایان نامه به صورت مجازی این است که نمی‌توان واکنش دقیق اساتید را هنگام ارائه پایان‌نامه دید. نحوه ارائه مجازی کاملا باید حرفه‌ای باشد و تفاوت چندانی با دفاع حضوری ندارد. بعضی از دانشجویان فکر می کنند چون مجازی است به نحوه ارائه خود دقت نمی کنند . از طرفی دیگر یکی از مزایای دفاع از پایان‌نامه به صورت غیرحضوری استرس کمتر است. دانشجو در جلسات دفاع حضوری، استرس زیادی را متحمل می‌شود که در جلسات مجازی به اینگونه نیست. گاهی واکنش اساتید در جلسات حضوری ممکن است منفی باشد و خود باعث انتقال استرس به دانشجو شود. دانشجویان اغلب به حالات چهره داوران نگاه می کردند و با عکس العمل آن ها استرس می گرفتند که احتمالا کارشان درست پیش نرفته است در حالیکه این طور نبوده است. توصیه می‌کنم به دانشجویان، اپلیکیشنی را که دانشگاه برای دفاع به آن‌ها معرفی می‌کند، در تلفن همراه خود فعال نکنند و بهتر است از کامپیوتر یا لپ‌تاپ استفاده کنند و حتما پیش از برگزاری جلسه دفاع، وبکم خود را چک کنند تا اگر مشکلی داشته باشد، آن را رفع کنند. در جلسه دفاع، دانشجو به عنوان یک مهمان شرکت می‌کند و بقیه کارها توسط دانشگاه هدایت می‌شود. جلسه دفاع مجازی دقیقا مانند جلسه دفاع حضوری است با این تفاوت که با توجه به سرعت اینترنت، زمان دفاع مجازی ۲۵ دقیقه و بیشتر از زمان دفاع حضوری است، تا دانشجو استرس نداشته باشد و پس از آن اساتید سوالات را می‌پرسند و همزمان می‌توانند فایل پایان نامه را مشاهده کنند و این یک مزیت نسبت به جلسات حضوری است. در جلسه دفاع، دانشجو به عنوان یک مهمان شرکت می‌کند و بقیه کارها توسط دانشگاه هدایت می‌شود. جلسه دفاع مجازی دقیقا مانند جلسه دفاع حضوری است با این تفاوت که با توجه به سرعت اینترنت، زمان دفاع مجازی ۲۵ دقیقه و بیشتر از زمان دفاع حضوری است، تا دانشجو استرس نداشته باشد و پس از آن اساتید سوالات را می‌پرسند و همزمان می‌توانند فایل پایان نامه را مشاهده کنند و این یک مزیت نسبت به جلسات حضوری است.

از جمله مزایا و معایب دفاع مجازی نسبت به دفاع حضوری گفت: اولین مزیت دفاع مجازی نسبت به حضوری صرفه‌جویی در کاغذ است زیرا در دفاع حضوری باید برای همه اساتید یک نسخه از پایان‌نامه چاپ شود. دفاع حضوری هزینه‌هایی برای دانشجو در بر دارد اما در جلسات مجازی در برخی هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود و تنها هزینه‌ای که دانشجو صرف می‌کند، هزینه اینترنت است. از دیگر مزیت‌های دفاع مجازی، کاهش قابل توجه استرس است در صورتی‌که در دفاع حضوری دانشجو متحمل استرس بسیاری می‌شود. تنها نکته منفی دفاع مجازی نیز این است که عوض کردن اسلاید در اختیار دانشجو نیست و در اختیار استاد راهنما است. به دانشجویان توصیه می‌کنم حتما اینترنت پرسرعت داشته باشند و فضایی از منزل را در نظر بگیرند که آرامش داشته باشد، به خود مسلط شوند و حتما پیش از برگزاری جلسه دفاع، تمرین انجام دهند. یکی دیگر از دانشجویانی که دفاع خود را به صورت مجازی انجام داده است گفت که سطح دفاع مجازی حتی از دفاع حضوری بالاتر بود. به عنوان نمونه پرسش و پاسخ که در جلسات حضوری ۱۵ دقیقه است، در جلسه مجازی حدود یک ساعت طول کشیده است. وی با بیان اینکه جلسه به صورت آنلاین و با کیفیت خوب برگزار شد، گفت: جلسه حضوری استرس بسیاری دارد اما در جلسات غیرحضوری اینگونه نیست؛ برای دفاع خودم، پایان‌نامه را از دو ماه پیش از برگزاری جلسه دفاع در اختیار اساتید قرار دادم درحالی‌که در جلسات حضوری تنها دو هفته پیش از برگزاری جلسه دفاع، پایان‌نامه در اختیار اساتید قرار می‌گیرد. در نتیجه اساتید در جلسه دفاع مجازی اشراف کامل را به موضوع پایان‌نامه دارند. به دانشجویان توصیه می‌کنم که حتما پیش از شروع جلسه دفاع، یک بار به صورت آزمایشی از نرم‌افزار استفاده کنند تا آشنایی کاملی به نحوه برگزاری جلسه دفاع داشته باشند.

مقالات مشابه با این مقاله:

بهترین جلسه دفاع پایان نامه

آگاهی دانشجویان در جلسه دفاع

ایرادات جلسه دفاع پایان نامه

یکسان سازی نظرات داوران در جلسه دفاع پایان نامه

نوشته شده توسط مهندس مهرداد حمصیان