جلسه دفاع پايان نامه يكي از مهم ترين و تأثيرگذارترين جلسات است كه نياز به تمرين و طراحي دارد. اگر در جلسه دفاع آمادگي لازم را نداشته باشيد با مشكلات متعددي روبرو مي شويد. چه اينكه پايان نامه را خودتون انجام داده باشيد و چه اينكه خودتون انجام نداده باشيد، جلسه دفاع بسيار پراهميت است. اگر حتي تمام كارهاي پايان نامه را خودتون انجام داده ايد ولي در روز دفاع نتونيد از كار علمي خود به درستي دفاع كنيد قطعا نمره خوبي در اين روز از داوران نخواهيد گرفت. داوران جلسه دفاع به دنبال صحبت هاي كليشه اي نيستند. بايد صحبت هاي شما جذاب باشد تا داوران و اساتيد را جذب كند.٧٠درصد جذابيت هاي جلسه دفاع مربوط به نحوه ارائه و صحبت هاي شما شكل مي گيرد و فقط سي درصد باقي مانده مربوط به خود پايان نامه و نگارش آن ها است.البته در صورت عدم وجود يك پايان نامه خوب نياز به تمرين هاي زيادي براي جلسه دفاع لازم است. در جلسه دفاع به دنبال بحث كردن هاي زياد با داوران و اساتيد نباشيد و فقط نظر خود را در جواب سؤالات آن ها بدهيد. البته دفاع كردن از پژوهش خود تا جايي كه از شما سؤال پرسيده شده است كاردرستي است ولي اگر داوران با شما هم عقيده نيستند ،تكرار صحبت هاي شما وضع را بدتر مي كند اگر جواب منطقي و علمي داريد حتما عنوان كنيد.در جلسه پايان نامه بايد منطقي و براساس اصول علمي دفاع كنيد.زبان بازي هاي بيهوده و بدون اساس علمي در جلسه دفاع پايان نامه انجام ندهيد. سعي كنيد ابتدا موضوعي را از نظر احساسي و كاربردي توجيه كنيد و سپس دليل با دليل علمي آن را اثبات كنيد.چون پژوهش هاي مشاهده اي نشان داده است كه ابتدا اساتيد يك موضوع را از نظر احساسي مي پذيرند و بعد به دنبال توجيه منطقي و علمي آن هستند.
یک چیزی که خیلی در جلسه دفاع مهم است ، حذف عوامل بیهوده و بیان نکات اصلی است. شما لازم نیست همه موارد را بیان کنید و باید اولویت ها را بیان کنید و ببینید اولویت های شما چه چیزهایی هستند؟ اننتخاب اولویت ها در کل زندگی مهم است مخصوصا در جلسه دفاع پایان نامه و ساختن پاورپوینت! شما در پاورپوینت باید نکات اصلی را بیان کنید و روی آن ها تمرکز کنید و از گفتن مطالب بیهوده و اضافه باید پرهیز کنید. زمان و تعداد صفحات خیلی مهم است ، شما حتما باید اولویت بندی کنید تا دفاع شما برای داورانی که ممکن است در آن روز ۵ تا ارائه دیده باشند جذاب باشد و باعث رضایت آن ها شود. حتی اگر به صورت مچازی ارائه می دهید به دلیل شیوع ویروس کرونا باید این نکات را رعایت بکنید تا یک ارائه ی خوب و قوی داشته باشید.
جلسه دفاع پايان نامه و نحوه ارائه مطالب در روز دفاع موضوع بسيار مهمی براي دانشجويان ارشد و دكترا است. مديريت جلسه دفاع نياز به طراحي و برنامه ريزي دارد. مدیریت زمان و ايجاد تسلط بر موضوع پايان نامه از مهم ترين نكات جلسه دفاع است. اگر به دنبال انجام يك كار با كيفيت هستين قبل از برگزاري جلسه دفاع مي بايست آمادگي خود را بالا ببريد. آمادگي جلسه دفاع پايان نامه نياز به زمان و تمرين دارد. در اين مقاله به بررسي مهم ترين نكات جلسه دفاع پايان نامه ميپردازيم.
ما برای این که بتوانیم یک جلسه دفاع خیلی خوب را برگزار بکنیم، اولا باید یک دسته بندی مشخصی داشته باشیم ، یعنی موضوعات پایان نامه ما باید دسته بندی شده باشد ، دوما بین هر طبقه ای که مشخص کردیم باید پیوستگی برقرار کنیم ، یعنی مطالب کاملا به هم دیگه پیوسته باشد. پس در مرحله اول دسته بندی می کنیم و میگیم از کجا میخوام به کجا برسم؟ از کجا میخوام شروع کنم؟ و تا کجا میخوام ادامه بدم و به پایان برسم؟ مرحله بعد پیوستگی بین مطالب و ارتباط برقرار کردن بین مطالب است و سومین چیزی که خیلی مهمه پاور حرفه ایه! شما باید یک پاور حرفه ای بسازید ، این پاور خیلی با پاور بچه های دبستان و دبیرستان و پاورهای سمینارهای مختلف متفاوته ، پاور حرفه ای برای جلسه دفاع باید طراحی بشود.
خیلی از دانشجوها مطالب ورد را در پاورپوینت کپی می کنند و سوال این است که اگر قرار بود همان مطالب در پاور آورده شود پس دیگر چه نیازی به جلسه دفاع بود؟ شما قراره نیم ساعت در مورد چی صحبت کنید؟ شما باید در مورد مهمترین مطالب صحبت کنید و بیاید با نگاه موشکافانه به اون مطلب نگاه کنید و آن را برای اساتید و داوران بشکافید. پس اینکه شما بیایید و مطالب ورد را توی پاور کپی کنید ، بدترین اشتباهی است که می تواند در جلسه دفاع رخ بدهد و بدتر از اون این است که شما مثلا ۵ خط یا ۶ خط داخل اسلایدها قرار دادید و میخواهید از روی اون روخوانی کنید ، اینطوری هیچکس به شما توجهی نمیکند و در اصل شما دفاعی نکردید و فقط دارید از روی مطالب کپی شده ی ورد پایان نامه روخوانی می کنید.
یک سری از حرکاتی که دانشجوها در جلسه دفاع انجام میدهند و جالب نیست این است که روی موضوع خودشون تسلط ندارند ، شما ممکن است خودتان موضوع پایان نامه را انجام نداده باشید ولی روی اون موضوع به خوبی تسلط داشته باشی، ممکنه مثلا من به شما یک مطلبی بدهم و شما راجب این مطلب اطلاعاتتون را میبرید بالا و روی آن کار می کنید و به آن مطلب تسلط پیدا می کنید و اصلا مهم نیست چه کسی این کارو انجام داده است ؛ شما با خواندن متداول متن پایان نامه میتونید تسلطتتان را روی موضوع پایان نامه را بالا ببرید.
بحث بعدی بعد از تسلط پیدا کردن بر موضوع پایان نامه ، بحث مدیریت زمان است که که خیلی از دانشجوها مشکل دارند و نمیتوانند درست مدیریت کنند ؛ مثلا طرف آمده و صد تا اسلاید درست کرده است و نمیتواند این صد تا اسلاید را توی ۲۰ دقیقه ارائه بدهد ، هرچه تعداد اسلایدهای شما پایین تر باشد شما میتوانید ارائه بهتری داشته باشید ، لازم نیست شما تمام پایان نامه را ارائه بدهید شما باید مطالب مهم را ارائه بکنید ، پس مهم ترین چیز اینه که شما تعداد اسلایدهاتون پایین باشد و اسلایدها را بر اساس صحبتاتون در جلسه دفاع زمان بندی کنید و مشخص کنید که روی هر اسلاید چقدر میخواهید وقت بگزارید و چقدر میخواهید صحبت کنید ، اما این موضوع هم که کلیک کنید و سریع رد بشوید بروید اسلاید بعدی اصلا کار درستی نیست و اشتباه است، پس به دو نکته مهم دقت کنید یکی تسلط روی موضوعتون و یکی هم زمان بندی مناسب. فکر کنید مثلا شما در یک سمینار هستید و یا در حال تماشای یک فیلم یا سریال هستید ، این سریال چه جذابیتی داره؟ جذابیت این سریال اینه که شما قسمت اول رو تماشا می کنید و میخواین ببینید قسمت دوم چی میشه ، و دوم رو میبیند و میخواین ببینید سوم چی میشه و غیره ، ولی شما اگر مثلا قسمت اول رو نگا کنید و بعد برید قسمت چهارم رو نگاه کنید ، بعد برید جلسه ششمشو نگاه کنید و بعد دوباره برگردید و قسمت دوم را تماشا کنید این سریال جذابیتشو از دست میده و دیگه جذاب نیست ، چون دلیل جذابیت این سریال پیوستگی بود که در آن بود.
برای سخنرانی های علمی ، برای سمینار ، برای جلسه دفاع پایان نامه و یا هر موضوعی که میخواین اونو ارائه بدین اگه بخواین جذابیت ایجاد بکنید باید پیوسته مطالبتون رو ارائه بکنید ، یعنی مطالب طبقه بندی شده پشت سر هم بیان شما شما اول مطلب اول را بیان کنید و بعد مطلب دوم را بیان کنید و این مطالب به هم ربط داشته باشه و پیوسته به دنبال هم باشه. پس یه چیزی که خیلی مهمه همین طبقه بندی کردن و پیوستگی بین موضوعاته که باعث میشه این ارائه شما جذاب باشه و همه به آن گوش بدند که شما در اول چه کاری کردین، بعد از چه فرایندی استفاده کردین ، بعد چه نتیجه ای گرفتین از این کار ، چه پیشنهادهایی دارید ؛ این ها همه باعث میشه که ارائه ی شما جذاب باشه.
مثلا خیلی از معلم ها و استاید بودند که علمشون خیلی خوب بوده و مدرک بالایی داشتند ولی وقتی که صحبت میکردند و درس میدادن اصلا جذابیت نداشت صحبتاشون و نمی تونستند انتقال بدن اطلاعاتشون رو به ما و در اصل نحوه ی انتقال دادنه که خیلی مهمتر از اون مدرکه ، برای جلسه دفاع هم همینطوره و شما ممکنه پایان نامتون رو خودتون با زحمت انجام بدید ولی تو جلسه دفاع اونو خوب ارائه ندید و نمره خوبی نگیرید ، اما کسی هم ممکنه خودش پایان نامه رو انجام نداده باشه اما توی جلسه دفاع با پیوستگی و طبقه بندی صحبت میکنه و خیلی جذاب صحبت میکنه و توجه تمام اساتید رو به خودش جلب میکنه.
ارائه کردن و نحوه ی ارائه خیلی مهم تر از خود کاریه که دارید در موردش صحبتش میکنید و این نکات را اگر اعمال بکنید توی کاراتون خیلی موفق میشید و موضوع شما تبدیل میشه به یک موضوع عالی و جذاب که همه افراد جذبش میشن.
مقالات مشابه با این مقاله:
کتاب آمادگی از صفر تا صد جلسه دفاع پایان نامه (مهرداد حمصیان)
