دانشجويان ارشد و دكترا بعد از انتخاب موضوع پايان نامه مي بايست يك پروپوزال تهيه نمايند. پروپوزال در حقيقت مشخص مي كند كه از ابتدا تا انتهاي پايان نامه قرار است به چه مطالبي پرداخته شود. براي انجام پروپوزال مي بايست مقالات متعددي حول موضوعي كه انتخاب كرديد بخوانيد تا بتوانيد در ادامه نوشتن پروپوزال و همچنين فصل هاي پايان نامه راه درستي را پيش بگيريد. در ويدئويي كه مهندس حمصیان تهيه كرده است، زمان تقريبي هر پروپوزال ارشد و دكتري مشخص شده است ولي ما زمان قطعي براي انجام مراحل پروپوزال نداريم. اگر دانشجويان راه هاي اشتباهي بروند حتي ترم ها مي توانند درگير نگارش يك پروپوزال باشند. حتما قبل از تأييد نهايي پروپوزال، از درست بودن موضوع خود اطمينان حاصل كنيد و اگر موضوع شما درست نيست حتما آن را قبل از تأييد پروپوزال تغيير دهيد. بسياري از دانشجويان با يك موضوع اشتباه يك پروپوزال اشتباه مي نويسند.
دانشجويان ارشد و دكترا بعد از انتخاب موضوع پايان نامه مي بايست يك پروپوزال تهيه نمايند.پروپوزال در حقيقت مشخص مي كند كه از ابتدا تا انتهاي پايان نامه قرار است به چه مطالبي پرداخته شود. براي انجام پروپوزال مي بايست مقالات متعددي حول موضوعي كه انتخاب كرديد بخوانيد تا بتوانيد در ادامه نوشتن پروپوزال و همچنين فصل هاي پايان نامه راه درستي را پيش بگيريد.در ويدئويي كه مهندس حمصيان تهيه كرده است ،زمان تقريبي هر پروپوزال ارشد و دكتري مشخص شده است ولي ما زمان قطعي براي انجام پروپوزال نداريم.اگر دانشجويان راه هاي اشتباهي بروند حتي ترم ها مي توانند درگير نگارش يك پروپوزال باشند.حتما قبل از تأييد نهايي پروپوزال،از درست بودن موضوع خود اطمينان حاصل كنيد و اگر موضوع شما درست نيست حتما آن را قبل از تأييد پروپوزال تغيير دهيد.بسياري از دانشجويان با يك موضوع اشتباه يك پروپوزال اشتباه مي نويسند. بعد اين پروپوزال اشتباه با بي دقتي استاد راهنما و اساتيد هيئت علمي دانشگاه پذيرفته مي شود.اما در انتهاي كار استاد راهنما و داوران جلسه دفاع متوجه اشتباه مي شوند و كل كار شما را زير سؤال ميبرند و در آن لحظه هيچ كسي مسئوليت اشتباه هايش را گردن نمي گيرد و در نتيجه مسئول اصلي اين اشتباه هاي مكرر خود دانشجو مي باشد.
زمان لازم براي پروپوزال را اگر نداريد حتما از كمك متخصصان و محققان اين حوزه استفاده كنيد و زمان و هزينه خود را در راه اشتباه صرف نكنيد. پروپوزال نويسي اولين مرحله پايان نامه بعد از انتخاب موضوع پايان نامه مي باشد. در حقيقت شما در پروپوزال مشخص مي كنيد كه تا آخر پايان نامه چه روندي را ميخواهيد طي كنيد.پروپوزال طرح كلي از همان روند انجام پايان نامه است. پروپوزال در حقيقت همان فصل اول پايان نامه است.به شما توصيه مي كنم پروپوزال را به گونه اي بنويسيد كه در حقيقت فصل اول پايان نامه را نوشته باشيد كه ديگر نيازي به نوشتن فصل اول پايان نامه نداشته باشيد. پروپوزال نويسي نياز به خواندن مقالات فارسي و انگليسي در محدوده موضوع پايان نامه شما مي باشد. با خواندن موضوعات مقاله هاي پيشين و سپس دسته بندي و طبقه بندي آن ها شما متوجه مشكلات و همچنين روندي كه پژوهش گران قبلي طي كرده اند مي شويد.بعد از دسته بندي مقالات بايد كل مقالات را بخوانيد و چكيده آن ها را در يك برگه براي خود يادداشت كنيد.در اين قسمت بايد شما متوجه شويد كه موضوعات قبلي با چه روش هايي به هدف اصلي خود رسيده اند.روش تحقيقي خود را بابد در اين قسمت با مشورت استاد راهنما و يك متخصص انتخاب كنيد. روش تحقيق بايد در پروپوزال شما قيد شود. در ادامه روند صفر تا صد پروپوزال نویسی به طور خلاصه شرح داده شده است.
در مرحله پروپوزال برای اینکه شما مراحل پروپوزال را کامل بدانید:
اول انتخاب استاد راهنما است ، سعی کنید استادی انتخاب کنید که باهاش راحت باشید و زیاد سخت گیر نباشد ، استاد راهنمای سختگیر هیچ سودی برای شما ندارد و کار زیاد از شما می خواهد. استاد راهنما یا خودش برای شما موضوع را انتخاب میکند یا حیطه موضوع را مشخص می کند و یا می گوید خودتان چند تا موضوع را پیشنهاد بدهید. در انتخاب موضوعتان فوق العاده وقت و انرژی بزارید و بدانید که موضوعی که خوب نباشد تا آخر پایان نامه شما را اذیت می کند و باید یک راه اشتباه را طی کنید! بعد از انتخاب موضوع باید شما آن را به استاد راهنما بدهید و استاد آن را تایید کند و هم باید برای دانشگاه بفرستید و دانشگاه آن را تایید کند که شما روی این موضوع انتخاب کنید. شما باید در سایت هایی مثل ایران داک یا پژوهشیار وارد شوید و موضوعتان را آنجا ثبت کنید و آن جا مشخص می شود که این موضوع قبلا کار شده است یا خیر؟ اگر موضوع شما قبلا کار شده باشد این موضوع رد می شود (ممکن است مشابهش باشد ، آن مشکلی ندارد) ولی اگر با همین عنوان شخص دیگری کار کرده باشد رد می شود. بعد از ثبت شما باید شماره ثبت را داشته باشید و تا روز دفاع داشته باشید که در روز دفاع اگر گفتند این موضوع تکراری هست با این شماره ثبت نشان دهید که این موضوع مختص خود شما است. بعد از فرایند انتخاب موضوع و مشخص شدن موضوع شما تازه می توانید پروپوزال را شروع کنید و هر دانشگاهی فرمت خاص خودش را دارد که باید آن را حتما بگیرید که بدانید ورد شما باید چگونه باشد و با چه فونتی انجام شود. معمولا این فرمت در سایت دانشگاه موجود است و می توانید از آنجا بگیرید. پروپوزال نویسی یک بیان مسئله می خواهد ، یک مقدمه ، یک هدف اصلی ، سوالات و فرضیه ها ، نوآوری کار شما نسبت به بقیه کارها ، روش شما ، هدف اصلیتان ، محدوده تحقیقتان را می خواهد و در واقع پروپوزال یک طرح نهایی است که تا آخر پایان نامه شما باید بر اساس این طرح پیش برود
پروپوزال در واقع يك طرح نهايي براي شروع پايان نامه است.كليات ؛اهميت پايان نامه و روش تحقيق از مهم ترين اجزاي يك پروپوزال است.بعد از تصويب موضوع پايان نامه ،شروع پروپوزال نویسی آغاز مي شود. براي انجام پروپوزال شما نياز به خواندن مقالات داخلي و خارجي دارين. اهميت پروپوزال تا آخر پايان نامه بسيار مهم است. سؤالاتي را در پروپوزال مطرح كنيد كه در آخر پايان نامه بتوانيد به آن ها پاسخ دهيد. براي نگارش پروپوزال هر دانشگاهي فرمت مخصوص به خود را دارد كه مي بايست اين فايل را از سايت خودتون دانلود بكنيد. شفاف سازي در پروپوزال خيلي مهم است ولي سعي كنيد مسائل را كلي بيان كنيد كه در ادامه بتوانيد در صورت اشتباه آن را در پايان نامه تصحيح كنيد. پروپوزال نويسي در حقيقت اگر كامل باشد همان فصل اول پايان نامه بيان مي شود. آنچه در پروپوزال مي آيد بايد در پايان نامه اجرا گردد. در ادامه مراحل گام به گام پروپوزال توضيح داده شده است.
شما باید دقت بکنید که اولا مقالات فارسی و انگلیسی را بخوانید و دسته بندی بکنید و تمام این دسته بندی ها را در گروه قرار بدهید. و برای خودتان مشخص کنید که هدف هاتون چیه ؛ روش تحقیقتون چیه ؛ فرضیه هاتون چیه؟ سوالات اصلی چیه ، یک کلیات برای خودتان مشخص کنید و در قسمت بعدی کار شما این است که پروپوزال را برای استاد راهنما بفرستید ک بعد که استاد نظراتش را گفت ، باید نظراتش را اعمال بکنید و مجدد برای او بفرستید ، همین کار را انجام بدهید تا زمانی که استاد راهنما کار شما را تایید بکند و بعد که تایید کرد کار شما تازه شروع می شود و باید پروپوزال را برای دانشگاه بفرستید و هیئت علمی نظرشان را می گویند و دوباره شما آن را ویرایش و تصحیح می کنید و چندین پروسه را طی می کنید تا به پروپوزال نهایی برسید و تایید بشود. پروپوزال از واژه propose به معنای پیشنهاد دادن یا طرح پیشنهادی است. به‌طور واضح و روشن پروپوزال، طرح یا کاری است که در ذهن دارید و می‌خواهید آن را عملی کنید و می‌خواهید آن را به‌صورت مشخص و مکتوب به گروهی پیشنهاد بدهید. در پروپوزال از ابتدا تا انتهای پایان‌نامه شما باید مشخص گردد، یعنی اهمیت و ضرورت انجام پژوهش شما چیست؟ هدفتان چیست؟ نوآوری شما چیست؟ با چه روشی می‌خواهید به هدف نهایی خود برسید؟ فرض کنید می‌خواهید یک پروژه یا طرح را اجرا کنید. باید از قبل دقیقا بدانید این پروژه قرار است در چه تاریخی شروع گردد و برنامه ریزی واقعی برای آن انجام دهید و همچنین برای اجرای آن به چه منابعی نیاز دارید؟ چطور می‌توان این منابع انسانی، ماشین‌آلات و مصالح را تهیه کرد؟ چگونه باید منابع را به فعالیت‌های پروژه اختصاص داد؟. این‌یک مثال واقعی برای اجرای پروژه‌های عمرانی و مدیریت ساخت در کارگاه‌ها است تا ذهن شما با پروپوزال و لزوم آن بیشتر آشنا شود. شما باید بدانید نقطه آغاز و پایان تحقیق شما کجاست و با چه روش و هدفی می‌خواهید به آن دست پیدا کنید.
توجه داشته باشید که برای نوشتن یک پروپوزال پایان‌نامه باید از منابع علمی معتبر استفاده کنید. این مرحله از پروپوزال اهمیت کار شمارا برای داوران مشخص میکند. در استفاده از منابع باید به علمی بودن آن اطمینان داشته باشید یعنی نمی‌توانید از سایت‌های نامعتبر یا مقالاتی که هیچ رفرنسی برای مبدأ ارجا آن وجود ندارد استفاده کنید باید دقت کنید مقالات از درجه بالایی اعتبار علمی برخوردار باشد. از کپی کردن مطالب بدون رفرنس جدا خودداری کنید مخصوصا در قسمت مقدمه، بیان مسئله و پیشینه موضوع باید رفرنس و منبع معتبر داشته باشید. از کپی کردن مطالب از سایت های اینترنت جدا خودداری کنید. هرچند انتخاب موضوع پروپوزال و فرایند تهیه و تکمیل یک پروپوزال به‌راحتی و در مدت‌زمانی کوتاه انجام می‌شود، ولی باید توجه داشت که پروپوزال درواقع پیشنهادیه تحقیق بوده و مانند نقشه‌های محاسباتی ساختمان است، لذا چنانچه با دقت و با محاسبات دقیق طراحی گردد، پژوهشگر در انجام مراحل بعدی با مشکل اساسی روبرو نخواهد شد. خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا می‌رود دیوار کج، در حقیقت کاری که به‌خوبی آغاز نگردد پایان خوبی نخواهد داشت به‌عبارت‌دیگر چنانچه دانشجوئی عنوان پروپوزال خود را درست انتخاب کرده باشد و تمامی ارکان و اجزاء پروپوزال به‌ویژه طرح مسئله، اهمیت و ارزش تحقیق، تاریخچه مطالعات، اهداف، سؤالات، فرضیه‌ها و روش و مراحل انجام تحقیق را به‌طور دقیق و کامل تهیه‌کرده باشد، در انجام پژوهش با مشکلاتی ازجمله سردرگمی و ابهام روبرو نخواهد شد، به‌طوری‌که گفته می‌شود پژوهشگری که طرح تحقیق خود را به‌طور دقیق، روشن و کامل نوشته، به نظر می‌رسد بیش از ۵۰ درصد رساله یا پایان‌نامه خود را تهیه‌کرده است.
اساتید دانشگاه‌های مختلف در مورد تأیید و پذیرش پروپوزال‌ها شرایط یکسانی را در نظر می‌گیرند که در ادامه به شرایط لازم و معمول برای تأیید و پذیرش پروپوزال‌ها پرداخته می‌شود که عبارت‌اند از:
۱- موضوع پروپوزال باید متناسب با رشته تحصیلی خودتان باشد.
۲- موضوع پروپوزال باید مشکلی از جامعه را حل کند و در جامعه دارای اولویت بالایی باشد.
۳- امکانات موجود را برای انتخاب موضوع پروپوزال در نظر بگیرید. به‌طور مثال بسیاری از موضوعاتی که در کشورهای پیشرفته قابل انجام است در ایران قابل انجام نیست یا انجام آن در ایران نتایج خوبی به همراه ندارد و اگر موضوعی نتواند نتیجه خوبی داشته باشد درنتیجه تمام زحمات دانشجو هدر می‌رود. چون همه به دنبال این هستند که در آخر شما به چه نتایجی دست‌یافته‌اید.
۴- در انتخاب موضوع پایان‌نامه در ایران به کمک اساتید مشاور و راهنما زیاد حساب باز نکنید. چون در ادامه با مشکل روبرو خواهید شد. انتخاب روش تحقیق نامشخص شمارا در ادامه با مشکل روبرو خواهد کرد.
۵- موضوع پروپوزال باید واضح، مختصر و مفید به عنوان اصلی پایان‌نامه بپردازد. انتخاب موضوع اگر به‌درستی انجام نگیرد شمارا در ادامه راه پایان‌نامه با مشکل روبرو میکند.
۶- موضوع پروپوزال باید هدفمند باشد و مشخص کنید از کجا شروع خواهید کرد و به کجا قرار است برسید و چه نتایجی قرار است بررسی گردد. در غیر این صورت پروپوزال موردپذیرش و تأیید قرار نمی‌گیرد.
۷- پس از انتخاب موضوع پروپوزال و پایان‌نامه و تأیید آن توسط استاد راهنما و دانشگاه شروع به نگارش پروپوزال می‌کنیم. فرمت اصلی پروپوزال را از صفحه اصلی دانشگاه خود بگیرید و در آن فرمت مشخص شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
۸- در قسمت اول پروپوزال به بیان مسئله پرداخته می‌شود، در این قسمت دلایل اهمیت و ضرورت انجام پژوهش تان می‌بایست روش و واضح مشخص گردد. در این قسمت نوآوری پروپوزال خود را نسبت به بقیه پژوهش‌ها باید مشخص گردد. در قسمت بیان مسئله می‌بایست هر پاراگراف که نقل می‌کنید دارای رفرنس باشد. غیر از مسائلی که اهداف، نوآوری و روش تحقیق خود بقیه مسائل عنوان‌شده در این قسمت باید رفرنس داشته باشد.
۹- در قسمت بیان مسئله نیز باید مانند بقیه قسمت‌های پروپوزال متن نوشته‌شده دارای پیوستگی باشد و مطالب آن‌هم باید هماهنگ با پاراگراف‌های قبلی و بعدی باشد. از کپی کردن مطالب از مقالات مختلف و همچنین گسسته خودداری کنید. مطالب باید کاملاً پیوسته باشد، در غیر این صورت پروپوزال موردپذیرش و تأیید قرار نمی‌گیرد.
۱۰- در قسمت بیان مسئله به مفید بودن پژوهش حاضر جهت حل مشکلات به‌صورت کامل و واضح اشاره‌کنید. دقیقه این پژوهش شما چه مشکلی را حل خواهد کرد.
۱۱- هرچه پژوهش شما قابلیت بیشتری در حل مشکل شایع در جامعه داشته باشد برای افراد دارای جذابیت بیشتری برخوردار است تا می‌توانید جذابیت پژوهش خود را در بیان مسئله بیشتر کنید.
مقالات مشابه با این مقاله:
مشاوره و آموزش گام به گام مراحل پروپوزال (انجام صفر تا صد پروپوزال)
نوشته شده توسط مهندس حمصیان
