یکی از موضوعات مهم در بحث های مدیریتی که اغلب نادیده گرفته شده است و بسیار زیاد در نتیجه گیری کارها تأثیر می گذارند بحث مدیریت تعارض است. مدیریت تعارض را یکی از کلیدی‌ترین مهارت های مذاکره می‌دانند. وقتی تعارض به وجود می‌آید، هنر ما این است که بتوانیمبه عنوان یکی مدیر، منافع هر یک از طرفین را کشف کنیم. اگر بتوانیم و شرایط مناسب باشد، این کار را می‌توان از طریق مذاکره انجام داد. در غیر این صورت، راهکار دوم، میانجی‌گری است. ابتدا تعریف مدیریت تعارض، را باید بدانید و این که بدانید که هر اختلاف کوچک و جزئی تعارض نیست. دیگر اینکه یادمان باشد تعارض، همیشه منفی نیست و قرار نیست از هر تعارضی فرار یا اجتناب کنیم. در بسیاری از مواقع تعارض باعث شناسایی مشکلات و رشد افراد و سازمان ها می گردد. چون تا تعارضی بوجود نیاید بسیاری از مشکلات شناسایی نمی شود. واضح است که ما انتظار نداریم همه‌ی تعارض‌ها از یک جنس باشند و یک کلید واحد هم، قفل همه‌ی تعارض‌ها را باز کند.
باید ریشه های مختلف تعارض‌ها را شناسایی کنیم تا به این وسیله بتوانیم آنها را بهتر بفهمیم و روش مناسب‌تری برای حل هر تعارض پیدا کنیم. درس ریشه های تعارض، انواع ریشه‌های قابل تصور (از جمله تعارض ارزشی، تعارض شخصیتی و تعارض در نقش های تیمی) را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر بخواهیم یک درس را به عنوان قلب مجموعه درس‌های مدیریت تعارض در نظر بگیریم، بی‌تردید باید درس سبک رفتاری را انتخاب کنیم. بدون خواندن این درس و حل تمرین آن، نمی‌توانید ادعا کنید که کوچک‌ترین قدمی در مسیر آشنایی با مدیریت تعارض برداشته‌ایم. همین بحث، در قالب پرسشنامه توماس کیلمن هم مطرح شده است. یکی از فاکتورهای جمع آوری اطلاعات در پایان نامه های مدیریتی بحث تهیه و توزیع پرسشنامه برای گرفتن نظرات کارشناسان در این حوزه مورد بررسی جهت شناخت تعارض ها می باشد.
حتی اگر مدیر شما هم فردی تنش آفرین است و به جای کاهش تعارض‌ها، تعارض‌ها و تنش‌ها را افزایش می‌دهد، ممکن است با مطالعه‌ی این درس، بتوانید این مسئله را به شکلی بهتر و شفاف‌تر به او منتقل کنید و نقش وی را در ایجاد یا افزایش تنش‌ها به او گوشزد کنید (به شرط اینکه اصلِ مسئله‌ی مطرح کردن را مناسب بدانید. تعارض میان ادامه دادن به کار فعلی یا استعفا دادن، تعارض میان ماندن یا مهاجرت کردن، تعارض میان ادامه دادن به کار فعلی یا کارآفرینی و آغاز یک کسب و کار جدید. تعارض میان ادامه تحصیل یا وارد شدن به بازار کار. تعارض میان باورهای قدیمی و باورهای مورد نیاز برای زندگی امروزی. اما دشواری ماجرا اینجاست که جدا از این تعارض‌های درونی، حجم زیادی از تعارض‌های بیرونی هم وجود دارند که نه‌تنها به صورت مستقل، تنش و اصطکاک و چالش می‌سازند، بلکه می‌توانند فشار و عمق تعارض‌های درونی را هم افزایش دهند. آنچه در این درس و سلسله درس‌های آتی مورد بحث قرار می‌دهیم، عمدتاً از جنس تعارض با دیگران است. به عبارتی تعارض‌های درون فردی (Intrapersonal Conflict) را در این مجموعه مورد بحث قرار نمی‌دهیم و گفتگو در مورد آنها را به درس تصمیم گیری واگذار می‌کنیم.
با توجه به نکاتی که در تعریف تعارض و ریشه‌های تعارض مطرح کردیم، و نیز با توجه به تجربه‌ای که در زندگی روزمره (چه در محیط خانواده و چه در محیط کار) داریم، به خوبی می‌دانیم که بروز تعارض، اجتناب‌ناپذیر است. آنچه مهم است این است که ما در مدیریت تعارض توانمند شویم و در صورت به وجود آمدن تعارض، بتوانیم سبک رفتاری و شیوه‌ی مواجهه‌ی مناسب را انتخاب کنیم. در میان مدل‌هایی که سبک‌های رفتاری در مواجهه با تعارض را توضیح می‌دهند، بی‌شک مدل دوعاملی (Dual-Concern Model) مشهورترین مدل محسوب می‌شود. در میان مجموعه مهارتهای زندگی، شاید بتوان گفت مهارتهای ارتباطی بیش از سایر مهارتها مورد توجه قرار گرفته و معمولاً در سازمان‌ها و محیط‌های کسب و کار هم، منابع قابل توجهی صرف آموزش دادن و یاد گرفتن مهارتهای ارتباطی و دانش ارتباطات می‌شود. اما به نظر می‌رسد که حوزه‌های زیرمجموعه‌ی مهارتهای ارتباطی، متناسب با اثربخشی و اهمیت خود، مورد توجه قرار نگرفته‌اند. در بسیاری از زیرمجموعه‌های حوزه مهارتهای ارتباطی، کارآمد بودن مطالب و موضوعات، قربانی جذابیت موضوعات کم اهمیت‌تر شده است. در اصول و فنون مذاکره، منطقی است که همزمان به مواضع و گفته‌های صریح طرف مقابل و نیز به منافع پنهان و احساسات ناگفته‌ی او توجه کنیم. اما بحث‌هایی مانند تحلیل علائم چهره و زبان بدن به خاطر جذاب بودن، سهم بسیار بیشتری از توجه را به خود جلب کرده‌اند. در حدی که مذاکره کردن گاهی اوقات در حد رفتار یک کارآگاه یا بازجو و تلاش دائمی برای کشف انگیزه‌های پنهان کاهش یافته است. کم نیستند آموزش‌های مذاکره که در آنها، درک و تحلیل مواضع و گفته‌های صریح افراد، در حاشیه‌ی آموزش و در سایه‌ی پیام‌های پنهان و رفتارهای غیرکلامی قرار می‌گیرد.
همچنین تسلط کلامی به معنای شناخت کلمات و به‌کارگیری درست آنها و مهارت در شفاف‌ترین و شیواترین بیان حرف‌ها از کلیدی‌ترین زیرمجموعه‌های مهارت ارتباطی است. اما بازی‌های کلامی و ترفندهای کلامی و ایجاد ابهام و ایهام در گفته‌ها، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. مهارت گفتگو هم – شاید به علت جذابیت کمتر – چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. اما در مقابل مهارت متقاعدسازی (که مهم است اما در اولویت پایین‌ترین قرار دارد – از استقبال بسیار بیشتری بهره‌مند می‌شود.
برای انتخاب موضوع پایان نامه برای رشته مدیریت ساخت عمران، موضوعات بسیار زیادی وجود دارد ولی متأسفانه بسیاری از دانشجویان این رشته به دنبال موضوعات سازه ای و دیگر گرایش های عمران می روند که این وضعیت اصلا برای این رشته و شکاف ایجاد شده در پروژه های عمرانی مناسب نیست. رشته مدیریت ساخت عمران رشته ای ضروری برای وضعیت نابسامان پروژه های عمرانی است که با مشکلات متعدد مدیریتی و برنامه ریزی روبرو هستند. از طرفی دانشجویان مدیریت ساخت به دنبال موضوعات سازه ای و بتن می روند و این جای بسیار تعجب دارد. دانشجویان مدیریت ساخت در صورتی که موضوع پایان نامه خود را موضوعی غیر از مدیریتی انتخاب کنند اگر به دنبال ادامه تحصیل در خارج از کشور یا داخل باشند با مشکل روبرو می شوند و برای هیچ دانشگاهی انتخاب موضوعی غیر از تخصص مربوط به مدیریت ساخت عمران قابل قبول نیست و زمان و هزینه خود را هدر داده اید. حالا موضوعات مختلف و مشکلات مختلفی ما در مدیریت ساخت با آن روبرو هستیم که می بایست آن موضوعات مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
از مدیریت و برنامه ریزی کنترل پروژه، انواع موضوعات مربوط به مدیریت نیروی انسانی، انواع موضوعات مربوط به ایمنی و فرهنگ ایمنی، موضوعات مربوط به مدیریت نوین مانند بیم (مدل سازی اطلاعات ساختمان) یا ساخت و ساز ناب، استفاده از روش های نوین اجرا جهت کاهش هزینه ها و زمان پروژه، استفاده از روش های نوین برنامه ریزی جهت بهبود و اجرای برنامه ریزی در کارگاه های عمرانی، بررسی هر یک از عواملی که منجر به تأخیرات در پروژه شده است (مثلا موضوعات مربوط به وضعیت کارفرما و مشاور یا پیمانکار)، مشکلات ذی نفعان و ارتباطات مدیران پروژه، عدم مهارت های لازم مدیران در اجرای پروژه های عمرانی، موضوعات مربوط به قراردادها، تأمین منابع مالی در پروژه، ایجاد منابع مالی در پروژه، راه کارهای مالی در شرایط بحران ومدیریت آن ها و غیره فقط تعدادی از موضوعات کاربردی در اجرای پروژه های عمرانی و مدیریت ساخت عمران است.
حالا روش های مختلفی مدیرتی هم برای این موضوعات وجود دارد که تحلیل آماری و پرسشنامه جز ضروری در کنار بقیه روش های مدیریتی است که نظر اجرایی عوامل پروژه و مشکلات اجرایی را بفهمید وموضوعی کاربردی را انجام دهید. در انتخاب روش تحقیق دقت کنید که برای موضوع پایان نامه شما کاربردی و علمی باشد.
حتما اگر رشته مدیریت ساخت و مدیریت پروژه هستین از فکر موضوعات سازه ای، زلزله و خاک بیرون روید و موضوعات کاربردی برای رشته مدیریت ساخت را انتخاب کنید. جالب نیست که بعضی از دانشجویان موضوعات سازه ای و خاک و دیگر گرایش ها را می خواهند زورکی به سمت مدیریت ببرند .وقتی شما موضوعی سازه ای یا بتن انتخاب کرده اید باید آن ها را با نرم افزارهای سازه و با روش های آزمایشگاهی انجام دهید که بسیار هم کار شده اند و اصلا این موضوعات ربطی به رشته مدیریت ساخت ندارند و نمی شود فقط با قرار دادن کلمات زمان و هزینه آن ها را به سمت مدیریت ساخت ببرید. آخه دانشجو عزیز مدیریت ساخت که فقط زمان و هزینه نیست، مدیریت ساخت یعنی مدیریت اجرای یک پروژه یعنی روش های مدیریتی یعنی دانستن مهارت های مدیریتی و برنامه ریزی و حاصل همه آن ها کاهش زمان و هزینه می شود. اگر شما درست مدیریت کنید و مهارت مدیر را برای مدیریت داشته باشید آن وقت است که بهره وری یک پروژه افزایش می یابد و در نهایت منجر به کاهش زمان و هزینه می شود ولی همیشه هم استفاده از مهارت های مدیریت ساخت موجب کاهش زمان و هزینه نمی شود بلکه در پیاده سازی اغلب بحث های مدیریتی و اجرای آن ها در کوتاه مدت منجر به افزایش زمان و هزینه در پروژه های عمرانی می گردد و بعد از مدت زمان طولانی اول منجر به افزایش کیفیت و سپس مقرون به صرفه بودن از نظر زمان و هزینه می گردد.
به طور مثال اجرای ایمنی و برگذاری جلسات ، اجرای روش های نوینی مانند بیم که سال ها در کشورهای پیشرفته در حال اجرا است قطعا اجرای آن ها در کشور ما هم مانند کشورهای دیگر در ابتدا منجر به افزایش زمان و هزینه می گردد نه کاهش زمان و هزینه. چرا ما راه را اشتباه می رویم چرا ما مدیریت بلد نیستیم و آن را به دانشجویان آموزش نمی دهیم. چرا یک دانشجو مدیریت ساخت هنوز اهمیت مدیریت کردن را در پروژه های عمرانی نمی داند . چرا ما مدیران را در دانشگاه ها پرورش نمی دهیم و بعد از فارغ التحصیلی انتظار بازار کار برای آن ها داریم. الان دوست دارم برایتان یک مثالی برای شما از مدیریت بزنم، شما فرض کنید که یک شهرداری تمام زیرساخت ها و پروژه های عمرانی را در یک شهر به درستی انجام می دهد و آن ها را به درستی جلو می برد و بعد از دو سال که می خواهد تمام زحمات دو ساله خود را افتتاح کند از کار خود برکنار می شود و انتخابات فرد دیگری را به عنوان شهردار انتخاب می کنند و از قضا هم آن فرد جدید اصلا فرد مناسبی برای مدیریت یک شهر نیست ولی می بینیم بعد از گذشت شش ماه از آمدن آن شهردار، پروژه های عمرانی یکی پس از دیگری توسط این شهردار جدید افتتاح می شود، اگر شما یک فرد عادی باشید و به صورت خطی به قضیه ها نگاه کنید قطعا می گویید که شهردار دوم چقدر خوب بوده است که توانسته در مدت زمان محدود این پروژه ها را افتتاح کند. در حالیکه اگر شما فردی آگاه باشید متوجه خواهید شد که باید ببینید افتتاح این پروژه ها و انجام پیشرفت آن ها در چه زمانی انجام شده است. این پروژه های افتتاح شده همه زحمات آن شهردار اولی بوده است که مدیریت بلد بود و پروژه ها را به مرز افتتاح رساند نه شهردار دوم. این موضوع را گفتم که شما به عنوان یک مدیر، دید سیستمی به قضایا و وضعیت پروژه های عمرانی داشته باشین نه دید خطی و جزئی نگر. به دنبال علل تغییرات باشید به دنبال شکاف ها باشید تا بتوانید یک مدیر کاربلد شوید .
ما اگر بخواهیم روش های نوین را در کشور پیاده کنیم قطعا عوامل پروژه و مردم با آن مخالفت می کنند چون نمی خواهند تغییر کنند و این اجرای آن ها با توجه به تغییر پایدار در طرز فکر افراد را باید یک مدیر پروژه بلد باشد و گرنه این می شود که پنجاه سال ما ساختمان هایی با تیرچه بلوک می سازیم و حاضر نیستیم کمی تغییر کنیم و سقف های نوین را اجرا کنیم ولی به مرور میبینیم که پروژه های ما به سمت اجرای روش های نوین سقف رفت و الان اکثر پروژه های کشور با روش های نوین اجرایی برای سقف اجرا می گردد که خیلی از آن ها با توجه به اینکه در نگاه اول با هزینه بیشتر انجام می شود ولی اگر بلندمدت فکر کنیم همان پروژه ها چون باعث کاهش وزن ساختمان و کاهش بعد ستون ها و تیرها و ایجاد فضای مناسب معماری می گردد ، در حال حاضر مدیران پروژه و پیمانکاران را به سمت اجرای آن ها کرده است.
موضوعات پایان نامه مدیریت ساخت دارای تنوع های بسیاری دارد و بسیاری از دانشجویان مدیریت ساخت و مدیریت پروژه درخواست جدیدترین موضوعات را دارند. نحوه مدیریت در پروژه های عمرانی در کشورهای پیشرفته بسیار پیشرفت کرده است و همچنین روش های نوین مدیریتی مانند مدل سازی اطلاعات ساختمان (بیم) یا روش ساخت و ساز ناب یا استفاده از روش های نوین مدیریتی و پایدار در حال استفاده می شود ولی به طور کلی استفاده از موضوعات جدید زیاد در مدیریت ساخت مطرح نمی باشد چون مدیریت کردن یک سری اصول شناخته شده در جهان دارد که برحسب پیشرفته بودن هر کشوری استفاده از آن موضوعات متفاوت است. به طور مثال استفاده از مدیریت نیروی انسانی در کشور ما که بهره وری استفاده از آن ها در اجرا پایین است به کارگیری روش ها و نرم افزارهای نوین که در کشورهای کانادا یا آمریکا استفاده می شود، موضوعی نامفهوم برای عوامل پروژه و اساتید هستند ولی باید بدانیم اگر به دنبال پیشرفت هستیم باید موضوعات جدید مورد بررسی قرار بگیرد و راهی که کشورهای پیشرفته رفته اند و موفقیت آمیز بوده است مورد بررسی قرار گیرد ولی این موضوعات جدید برای اینکه اجرایی در کشور ما باشد باید برای کشورخودمان این موضوعات بومی سازی شوند. اگر به دنبال کاربردی بودن موضوعات هستین، باید براساس زیرساخت های کشور آن ها را بررسی کنید و یا توضیح دهید چگونه باید زیرساخت ها برای انتخاب این موضوع نوین انجام گیرد و آیا این موضوع میتواند کاربردی شود و برای اجرایی شدن آن باید نحوه اجرایی شدن آن را هم بیان کنید تا برای همه موضوع شما قابل درک باشد.
موضوعات مدیریت ساخت برای دانشجویان در ایران بسیار مهم است، چرا؟ چون در ایران ما با مشکلات متعدد مدیریتی روبرو هستیم. ما وقتی یک حادثه غیرمترقبه مانند سیل، زلزله در کشور بوجود می آید، مشاهده می کنیم عدم مدیریت درست وعدم شناسایی ریسک ها وعدم مدیریت بحران در کشور مشکلات جبران ناپذیری را ایجاد می کند و بنده اعتقاد دارم، بحران تا زمانی که کنترل گردد، مدیریت بحران است ولی اگر این بحران کنترل نشود دیگر موجب مدیریت بحران نمی گردد و دیگر منجر به فاجعه می شود که دیگر کنترل آن مشکل بسیار سختی است. ما موضوعات جدیدی در مدیریت ساخت داریم که چالش های متعددی را در کشور بوجود می آورد. بنده فقط یک موضوع و چالش را در این جا ذکر کردم و هزاران چالش و مشکل مدیریتی در موضوعات مدیریت بحران داریم که همگی مربوط به عدم مدیریت در بخش عمرانی است. اگر شما نتوانید مکان امنی برای ساکنین زلزله و سیل و غیره ایجاد کنید، مشکلات عاطفی و هزینه های گزاف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایجاد می کند. در این پروژه ها، نیاز ضروری برای مدیریت پروژه های عمرانی است، این جا اگر زمان و هزینه را رعایت نکنید، مشکلات متعددی برای آن شهر و ساکنین آن بوجود می آید و این مشکل فقط برای آن شهر خاص نیست.
وقتی مشکلی برای یک شهر بوجود می آید، شهرهای دیگر را نیز درگیر می کند، این مشکل در بیماری کرونا در سال ۹۸ ، منجر به مشکلات پیش بینی نشده زیادی در آن برهه شد. چرا این اتفاق افتاد؟ کرونا وارد شهر قم شد ولی عدم کنترل آن موجب یک بحران برای تمام قشرها وشهرهای ایران شد. موضوع مدیریت بحران برای یک شهر اگر مرتبط نشود ساکنین آن شهر که مشکلی بوجود آمده است در بسیاری از موارد منجر به مهاجرت آن افراد به شهرهای دیگر می شود. مشکل برای یک شهر تمام نسل های آن هارا هم تأثیر می گذارد. پس مدیریت ساخت اگر رعایت نگردد منجر به مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در همه جنبه های کشور می گردد و اگر این مشکلات را ریشه یابی کنیم به مشکلات متعدد مدیریت برمی گردد که اکثر آن ها در صنعت ساخت است. یک مدیر باید چند بعدی فکر کند، چون مهم ترین نیاز هر انسان، مسکن است پس چرا مدیریت ساخت در کشور نادیده گرفته شده است و ما باید تا کجا ضرر بدهیم تا بتوانیم به این نقطه برسیم که موضوعات و چالش های متعددی برای پایان نامه های مدیریت ساخت وجود دارد چون چالش های بوجود آمده در کشور ما بسیار زیاد است و اغلب آن ها به مشکل های عدم مدیریت برمی گردد، بعد دانشجویان مدیریت ساخت می روند و موضوعات سازه، زلزله و خاک برمی دارند و پشت آن ها زمان و هزینه می گذارند و فکر می کنند الان این موضوع مدیریت ساختی شده است. دانشجویان مدیریت ساخت و اغلب اساتید ما هنوز خودشان در مورد بازارکار و نحوه اهمیت رشته مدیریت ساخت اگاه نیستند. کجا به این دانشجو مدیریت ساختی می گویید که مهارت های مدیریتی را یاد بگیرد و کجا ما یک مدیر پرورش دادیم که انتطار هر مشکل داریم و دانشجوهم خودش متاسفانه پیگیر نمی شود که مطالعه کند و مهارت های خود را افزایش دهد و از سوی دیگر اگر جامعه متوجه نشود که با مدیریت مناسب می توانیم بسیاری از مشکلات جامعه را حل کنیم . دانشجویان از من موضوعات جدید مدیریت ساختی می خواهند من الان در این مقاله به شما چند موضوع و چالش را ذکر کردم که شما می توانید با وارد شدن در جزئیات آن ، پایان نامه مدیریت ساخت کاربردی ایجاد کنید. امیدوارم این مقاله برای شما مفید باشه و ازتون می خوام نظرات اجرایی خود را در مدیریت ساخت با ما به اشتراک بزارید.
مقالات مرتبط با این مقاله را می توانید در زیر مطالعه فرمایید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگزارید.
نوشته شده توسط مهندس مهرداد حمصیان
