بسياري از دانشجويان ارشد و دكترا به دنبال رابين هودي براي انجام مراحل پايان نامه هستند. اگر خودتان پايان نامه را نمينويسيد فقط با منتقل كردن پايان نامه ،تمام مسئوليت ها از دوش شما برداشته نمي شود. شما بايد روند و مراحل انجام پايان نامه را با فردي كه در حال نگارش پايان نامه شماست دنبال كنيد. مراحل انتخاب استاد راهنما مسئوليت شماست و شما بايد خودتون استاد مدنظرتون را انتخاب كنيد. شما بايد فصل به فصل با محقق جلو برويد. رابين هودي نيست كه بعد از اينكه محقق فصل را به شما تحويل داد ،خودش هم با استاد راهنما تبادل كند.اگر پايان نامه را خودتان نمي نويسيد،شما در حقيقت پل رابط بين محقق و استاد راهنما هستيد.شما بايد خودتون فصل هاي پايان نامه را مطالعه كنيد، رابين هودي پيدا نمي شود كه به جاي شما مطالعه كند.من واقعا در تعجب هستم كه دانشجوياني هستند كه انتظار دارند حتي پايان نامه را خودشون مطالعه نكنند و محقق بايد انجام دهد. دوست گلم محقق كه رابین هود پایان نامه نيست. محقق كمك كننده شماست تا راهي كه چندين ترم شما بايد بگذاريد ايشون بزارند ولي اين دليل نميشه خودتون را كامل در مراحل پايان نامه كنار بكشيد. شما در آخر پايان نامه بايد در جلسه دفاع از كار خود دفاع كنيد.رابين هودي پيدا نمي شود كه در جلسه دفاع به جاي شما دفاع كند.حتما مراحل پايان نامه را فصل به فصل با استاد راهنما هماهنگ كنيد و قبل از هماهنگي خودتون حتما خوب فصل ها را مطالعه كنيد.انجام مراحل و فصل هاي انجام پايان نامه در مقالات متعدد در اين سايت توضيح داده شده است. اين را بدانيد كه اگر شما مطالعه بر روي فصل هاي پايان نامه نداشته باشيد و با استاد راهنما خود صحبت كنيد و جلسه بگزاريد،استاد راهنما اگر متوجه شود خودتان هيچ اطلاعاتي نداريد قطعا ايرادهاي فرآوان از كارشما مي گيرد.كار محقق در بسياري از موارد مشكلي ندارد ولي عدم ارتباط دانشجو با محقق و عدم آگاهي دانشجو منجر به ايجاد مشكلات در پايان نامه مي شود. در ادامه مراحل اوليه پايان نامه كه مربوط به پروپوزال مي شود شرح داده شده است. شما در ابتدا بايد موضوع و سپس مراحل پروپوزال نويسي را به درستي طي كنيد.
ما همیشه پایان نامه هایی را که بررسی میکنیم مشکلاتش را میگیم و خیلی از افراد میپرسند که چرا شما همش مشکلات را می گویید؟ ما اول باید مشکلات را بفهمیم و بعد بیایم برای اون مشکلات راهکار ارائه بدهیم. اگر میخواهیم یک کسب و کاری بزنیم باید ببینیم چه مشکلاتی جلوی راه ماست تا اگر به این مشکلات برخوردیم راه حل آن را داشته باشیم و بتوانیم آن را حل کنیم. خیلی از افراد فکر می کنند که یک رابین هودی از راه میرسد و کار را برایشان درست می کند اما هیچ رابین هودی نیست و این خود شما هستید که باید در انتخاب استاد راهنما ، انتخاب موضوع ، روش تحقیق ، پیشینه پژوهش و غیره دقت کنید برای مثال در فصل دوم باید ببینید بقیه چه کاری را انجام داده اند و حتما باید رفرنس دهی انجام دهید و اگر این کار را نکنید سرقت و دزدی ادبی محسوب می شود. فصل دوم که پیشینه پژوهش یا ادبیات موضوع نام دارد شما حتما وقتی کارهای بقیه را می آورید به صورت نمودار ، جدول و مباحث و به آن ها رفرنس می دهید که چه کسانی این کارها را انجام داده اند و حالا در فصل های بعدی شما می گویید که شما میخواهید چه کاری انجام دهید و به چی برسید؟
پروپوزال در واقع يك طرح نهايي براي شروع پايان نامه است.كليات ؛اهميت پايان نامه و روش تحقيق از مهم ترين اجزاي يك پروپوزال است.بعد از تصويب موضوع پايان نامه ،شروع پروپوزال نویسی آغاز مي شود. براي انجام پروپوزال شما نياز به خواندن مقالات داخلي و خارجي دارين. اهميت پروپوزال تا آخر پايان نامه بسيار مهم است. سؤالاتي را در پروپوزال مطرح كنيد كه در آخر پايان نامه بتوانيد به آن ها پاسخ دهيد. براي نگارش پروپوزال هر دانشگاهي فرمت مخصوص به خود را دارد كه مي بايست اين فايل را از سايت خودتون دانلود بكنيد. شفاف سازي در پروپوزال خيلي مهم است ولي سعي كنيد مسائل را كلي بيان كنيد كه در ادامه بتوانيد در صورت اشتباه آن را در پايان نامه تصحيح كنيد. پروپوزال نويسي در حقيقت اگر كامل باشد همان فصل اول پايان نامه بيان مي شود. آنچه در پروپوزال مي آيد بايد در پايان نامه اجرا گردد. در ادامه مراحل گام به گام پروپوزال توضيح داده شده است.
شما باید دقت بکنید که اولا مقالات فارسی و انگلیسی را بخوانید و دسته بندی بکنید و تمام این دسته بندی ها را در گروه قرار بدهید. و برای خودتان مشخص کنید که هدف هاتون چیه ؛ روش تحقیقتون چیه ؛ فرضیه هاتون چیه؟ سوالات اصلی چیه ، یک کلیات برای خودتان مشخص کنید و در قسمت بعدی کار شما این است که پروپوزال را برای استاد راهنما بفرستید ک بعد که استاد نظراتش را گفت ، باید نظراتش را اعمال بکنید و مجدد برای او بفرستید ، همین کار را انجام بدهید تا زمانی که استاد راهنما کار شما را تایید بکند و بعد که تایید کرد کار شما تازه شروع می شود و باید پروپوزال را برای دانشگاه بفرستید و هیئت علمی نظرشان را می گویند و دوباره شما آن را ویرایش و تصحیح می کنید و چندین پروسه را طی می کنید تا به پروپوزال نهایی برسید و تایید بشود.
پروپوزال از واژه propose به معنای پیشنهاد دادن یا طرح پیشنهادی است. به‌طور واضح و روشن پروپوزال، طرح یا کاری است که در ذهن دارید و میخواهید آن را عملی کنید و میخواهید آن را به‌صورت مشخص و مکتوب به گروهی پیشنهاد بدهید. در پروپوزال از ابتدا تا انتهای پایان‌نامه شما باید مشخص گردد، یعنی اهمیت و ضرورت انجام پژوهش شما چیست؟ هدفتان چیست؟ نوآوری شما چیست؟ با چه روشی میخواهید به هدف نهایی خود برسید؟ فرض کنید میخواهید یک پروژه یا طرح را اجرا کنید. باید از قبل دقیقا بدانید این پروژه قرار است در چه تاریخی شروع گردد و برنامه ریزی واقعی برای آن انجام دهید و همچنین برای اجرای آن به چه منابعی نیاز دارید؟ چطور می‌توان این منابع انسانی، ماشین‌آلات و مصالح را تهیه کرد؟ چگونه باید منابع را به فعالیت‌های پروژه اختصاص داد؟. این یک مثال واقعی برای اجرای پروژه‌های عمرانی و مدیریت ساخت در کارگاه‌ها است تا ذهن شما با پروپوزال و لزوم آن بیشتر آشنا شود. شما باید بدانید نقطه آغاز و پایان تحقیق شما کجاست و با چه روش و هدفی میخواهید به آن دست پیدا کنید. پروپوزال در حقیقت همان‌طور که از اسم آن مشخص است، یک طرح پیشنهادی می‌باشد که کاملاً مشخص می‌کند که شما در پایان‌نامه خود قرار است به چه مطالبی بپردازید. پروپوزال در حقیقت همان فصل اول پایان‌نامه است. ابتدا مانند دیگر فصل‌های پایان‌نامه باید مقدمه و بیان مسئله که دارای کلیات و اهمیت، ضرورت این پژوهش می‌باشد. در پروپوزال از صفرتا ۱۰۰ پایان‌نامه می‌بایست مشخص گردد و اساتید بعد از خواندن آن باید بتوانند به این سؤالات پاسخ دهند.
-اهمیت این پژوهش چیست؟ دلیل اصلی انتخاب این موضوع چه چیزی بوده است؟
-هدف از انجام پژوهش حاضر چیست؟ در انتهای پژوهش قرار است به چه هدفی برسید؟
-چه ضرورتی داشته که شما این موضوع را انتخاب کردید؟بیان کردن شکاف‌ها و ضعف‌های اجرای پژوهش مشخص گردد؟
-با چه روشی و با چه ابزارهایی میخواهید این پژوهش را انجام دهید؟(مشخص کردن نرم‌افزارهای استفاده‌شده و روش آن) روش تحقیق کامل مشخص گردد.
-پیشینه موضوع یا ادبیات موضوع به‌طورکلی بیان شود؟ بقیه افراد درزمینهٔ موضوع شما چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
البته تنظیم پروپوزال مزیت‌های بسیاری دارد ولی به‌صورت کلی هدف از تنظیم پروپوزال را می‌توان داشتن نقشه راه جهت ادامه‌ی تحقیق و جلوگیری از اتلاف منابع و زمان بیشتر قبل از تائید کامل پایان‌نامه بیان نمود. بعد از تنظیم پروپوزال ، دانشجوی مربوطه آن را به استاد راهنمای خود ارائه می‌دهد و پس از تائید نهایی، اجرای پایان‌نامه و تحقیقات مربوطه انجام می‌پذیرد.
توجه داشته باشید که برای نوشتن یک پروپوزال پایان‌نامه باید از منابع علمی معتبر استفاده کنید. این مرحله از پروپوزال اهمیت کار شمارا برای داوران مشخص می‌کند. در استفاده از منابع باید به علمی بودن آن اطمینان داشته باشید یعنی نمی‌توانید از سایت‌های نامعتبر یا مقالاتی که هیچ رفرنسی برای مبدأ ارجا آن وجود ندارد استفاده کنید باید دقت کنید مقالات از درجه بالایی اعتبار علمی برخوردار باشد. از کپی کردن مطالب بدون رفرنس جدا خودداری کنید مخصوصا در قسمت مقدمه، بیان مسئله و پیشینه موضوع باید رفرنس و منبع معتبر داشته باشید. از کپی کردن مطالب از سایت های اینترنت جدا خودداری کنید. هرچند انتخاب موضوع پروپوزال و فرایند تهیه و تکمیل یک پروپوزال به‌راحتی و در مدت‌زمانی کوتاه انجام می‌شود، ولی باید توجه داشت که پروپوزال درواقع پیشنهادیه تحقیق بوده و مانند نقشه‌های محاسباتی ساختمان است، لذا چنانچه با دقت و با محاسبات دقیق طراحی گردد، پژوهشگر در انجام مراحل بعدی با مشکل اساسی روبرو نخواهد شد. خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا می‌رود دیوار کج، در حقیقت کاری که به‌خوبی آغاز نگردد پایان خوبی نخواهد داشت به‌عبارت‌دیگر چنانچه دانشجوئی عنوان پروپوزال خود را درست انتخاب کرده باشد و تمامی ارکان و اجزاء پروپوزال به‌ویژه طرح مسئله، اهمیت و ارزش تحقیق، تاریخچه مطالعات، اهداف، سؤالات، فرضیه‌ها و روش و مراحل انجام تحقیق را به‌طور دقیق و کامل تهیه‌کرده باشد، در انجام پژوهش با مشکلاتی ازجمله سردرگمی و ابهام روبرو نخواهد شد، به‌طوری‌که گفته می‌شود پژوهشگری که طرح تحقیق خود را به‌طور دقیق، روشن و کامل نوشته، به نظر میرسد بیش از ۵۰ درصد رساله یا پایان‌نامه خود را تهیه‌کرده است.
اساتید دانشگاه‌های مختلف در مورد تأیید و پذیرش پروپوزال‌ها شرایط یکسانی را در نظر می‌گیرند که در ادامه به شرایط لازم و معمول برای تأیید و پذیرش پروپوزال‌ها پرداخته می‌شود که عبارت‌اند از:
۱- موضوع پروپوزال باید متناسب با رشته تحصیلی خودتان باشد.
۲- موضوع پروپوزال باید مشکلی از جامعه را حل کند و در جامعه دارای اولویت بالایی باشد.
۳- امکانات موجود را برای انتخاب موضوع پروپوزال در نظر بگیرید. به‌طور مثال بسیاری از موضوعاتی که در کشورهای پیشرفته قابل انجام است در ایران قابل انجام نیست یا انجام آن در ایران نتایج خوبی به همراه ندارد و اگر موضوعی نتواند نتیجه خوبی داشته باشد درنتیجه تمام زحمات دانشجو هدر می‌رود. چون همه به دنبال این هستند که در آخر شما به چه نتایجی دست‌یافته‌اید.
۴- در انتخاب موضوع پایان‌نامه در ایران به کمک اساتید مشاور و راهنما زیاد حساب باز نکنید. چون در ادامه با مشکل روبرو خواهید شد. انتخاب روش تحقیق نامشخص شمارا در ادامه با مشکل روبرو خواهد کرد.
۵- موضوع پروپوزال باید واضح، مختصر و مفید به عنوان اصلی پایان‌نامه بپردازد. انتخاب موضوع اگر به‌درستی انجام نگیرد شمارا در ادامه راه پایان‌نامه با مشکل روبرو می‌کند.
۶- موضوع پروپوزال باید هدفمند باشد و مشخص کنید از کجا شروع خواهید کرد و به کجا قرار است برسید و چه نتایجی قرار است بررسی گردد. در غیر این صورت پروپوزال موردپذیرش و تأیید قرار نمی‌گیرد.
۷- پس از انتخاب موضوع پروپوزال و پایان‌نامه و تأیید آن توسط استاد راهنما و دانشگاه شروع به نگارش پروپوزال میکنیم. فرمت اصلی پروپوزال را از صفحه اصلی دانشگاه خود بگیرید و در آن فرمت مشخص شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
۸- در قسمت اول پروپوزال به بیان مسئله پرداخته می‌شود، در این قسمت دلایل اهمیت و ضرورت انجام پژوهش تان می‌بایست روش و واضح مشخص گردد. در این قسمت نوآوری پروپوزال خود را نسبت به بقیه پژوهش‌ها باید مشخص گردد. در قسمت بیان مسئله می‌بایست هر پاراگراف که نقل می‌کنید دارای رفرنس باشد. غیر از مسائلی که اهداف، نوآوری و روش تحقیق خود بقیه مسائل عنوان‌شده در این قسمت باید رفرنس داشته باشد.
۹- در قسمت بیان مسئله نیز باید مانند بقیه قسمت‌های پروپوزال متن نوشته‌شده دارای پیوستگی باشد و مطالب آن‌هم باید هماهنگ با پاراگراف‌های قبلی و بعدی باشد. از کپی کردن مطالب از مقالات مختلف و همچنین گسسته خودداری کنید. مطالب باید کاملاً پیوسته باشد، در غیر این صورت پروپوزال موردپذیرش و تأیید قرار نمی‌گیرد.
۱۰- در قسمت بیان مسئله به مفید بودن پژوهش حاضر جهت حل مشکلات به‌صورت کامل و واضح اشاره‌کنید. دقیقه این پژوهش شما چه مشکلی را حل خواهد کرد.
۱۱- هرچه پژوهش شما قابلیت بیشتری در حل مشکل شایع در جامعه داشته باشد برای افراد دارای جذابیت بیشتری برخوردار است تا می‌توانید جذابیت پژوهش خود را در بیان مسئله بیشتر کنید.
۱۲- در قسمت‌های بعدی اهداف پژوهش را باید مشخص کنید. اهداف باید با عنوان اصلی پروپوزال هم‌خوانی داشته باشد. اهداف باید در انتهای پایان‌نامه در نتایج بررسی گردد. هر پژوهش دارای یک هدف اصلی و چند هدف جزئی است که می‌بایست هدف اصلی را در قسمت بیان مسئله هم مشخص کنید.
۱۳-فرضیه پژوهش باید بر اساس پژوهش‌های پیشینی که خواندید مشخص کنید. فرضیه باید به‌صورت جمله خبری بیان کنید و دقت کنید تمام فرضیه‌ها که مشخص می‌کنید می‌بایست در انتهای پایان‌نامه در فصل ۴ و درنتیجه در فصل ۵(نتیجه‌گیری) بررسی کنید و این فرضیه‌ها باید تأیید یا رد شود.
۱۴-بجای فرضیه بعضی از پژوهش‌ها از سؤالات هم استفاده می‌کنند که همان فرضیه‌ها است ولی به‌صورت سؤالی مطرح می‌شوند. در حقیقت قرار دادن سؤال و فرضیه هر دو در یک پژوهش لازم نیست و بهتر است از فرضیه استفاده کنید. درصورتی‌که از هر دو استفاده می‌کنید سؤالات و فرضیه‌ها باید با یکدیگر و با اهداف پژوهش هم‌خوانی داشته باشند.
۱۵-نوع پژوهش می‌بایست بر اساس هدفی که مشخص کردید بیان گردد.
۱۶-روش پژوهش باید کاملاً واضح مشخص گردد و مرحله‌به‌مرحله باید توضیح داده شود و به‌صورت نموداری تمام مراحل پژوهش را مشخص کنید. با چه روشی شما قرار است به نتایج خود دست پیدا کنید؟
۱۷-در قسمت پیشینه تحقیق تمام پژوهش‌های پیشین داخلی و خارجی مرتبط می‌بایست عنوان شود و هر پاراگراف که می‌نویسید می‌بایست دارای رفرنس باشد و هیچ مسئله‌ای و هیچ جدول و نموداری نباید بدون رفرنس باشد.
۱۸-در انتها نیز پروپوزال خود را ویراستاری کنید و از ویراستاریاب استفاده کنید. غلط‌های املایی را رفع کنید.
ما برای اینکه یک پروپوزال خوب بنویسیم باید یک سری مراحلی را طی کنیم؛ پروپوزال چیست؟ پروپوزال از کلمه پروپوز گرفته شده است به معنای طرح پیشنهادی، یعنی طرح پیشنهای شما برای انجام دادن یک پایان نامه چیست؟ در حقیقت پروپوزال از صفر تا صد یک پایان نامه را برای ما مشخص میکنه که قراره چه کاری انجام بدیم و چطوری میخوایم اون کارو انجام بدیم؟ یعنی ما یک مقدمه نیاز داریم، باید تعیین کنیم که هدف اصلی کارمون چیه، نوآوری کارمون نسبت به بقیه کارها چیه و غیره. خیلی از افراد توی نوآوری به دنبال این هستند که یک چیزیو کشف بکنند ولی قرار نیست ما توی پایان نامه چیزی رو کشف بکنیم ، ما قراره یه کاری انجام بدیم که نسبت به بقیه کارها یه نوآوری داشته باشه ، حالا این نوآوری ممکنه توی روش تحقیقتون باشه ، ممکنه یه طرحی رو یه فرد دیگه انجام داده باشه و شما بخواین اونو با یه روش دیگه انجام بدید یا مثلا ممکنه یه شکافی توی جامعه وجود داشته باشه که توی پایان نامه های دیگه نیومده باشه و شما بخواین اونو توی پایان نامتون بیارید که این ها همه نوآوری محسوب میشه.
در بخش پیشینه تحقیق شما باید بگید بقیه چکار کردند؟ برای این کار مقالات مختلف را می خوانید و بررسی می کنید که آن ها چکاری انجام دادند و با چه روشی این کار را انجام دادند؟ توی پیشینه تحقیق به هیچ وجه نباید کپی کنید و یا مقالات دیگر را به پایان نامه خود بیاورید شما باید با خواندن آن ها ، خلاصه ی برداشت های خودتان در مورد روش های اون مقاله و نتیجه ای که ازش گرفته رو بیان کنید.ر بخش ها فرضیه ها وقتی که شما یک پروپوزال را می خواهید بنویسید یک سری فرضیه هایی را باید در نظر بگیرید ، حالا این فرضیه ها چی هستند؟ فرضیه یعنی بقیه پژوهش ها به این روش رسیدند و اثباتش کردند و شما توی کار خودت میبینید که آیا این فرضیه توی کار خودتون اثبات میشه یا نمیشه؟ اگر اثبات شد شما توی فصل پنجم پایان نامه، میگید فرضیه هامون اینا بود و این فرضیه ها رو پذیرش گرفتم و قبول شدند یا خیلی از فرضیه ها هست ممکنه توی بقیه پایان نامه ها پذیرش شده باشند ولی توی پایان نامه شما که بررسی کردین و افراد و خبرگانی که بودند آن را تایید نکردند و توی پایان نامه شما اثبات نشده و این فرضیه رد میشه.
اگر فرضیه در پایان نامه آوردید باید به صورت جمله ی خبری آورده شود و اگر سوالی آوردید باید آن را به صورت سوال مطرح کنید ، پس در پایان نامه خود سوال و فرضیه را باهم استفاده نکنید و یکی از این دو را انتخاب کنید، معمولا در اکثر پایان نامه ها فرضیه را انتخاب می کنند و به صورت جمله خبری بیان می کنند. یک راهکار خوب برای کسانی که می خواهند پروپوزال بنویسند، چون نظر اساتید با یکدیگر یکسان نیست و فرق داره، اینه که شما ببینید چه کسانی قبلا با استاد راهنمای شما پروپوزال گرفته اند، و با همون سبک جلو برید و یا از خود استاد بپرسید و غالب مشخص رو داشته باشید و روی همون غالب طرح موردنظرتونو پیاده سازی کنید ، چون ممکنه شما یک پروپوزال رو بنویسید و یک استاد راهنما اون رو قبول داشته باشه ولی همان پروپوزال رو استاد راهنمای دیگه ای قبول نداشته باشه دلیلشم این است که طرز فکر اساتید راهنما با هم فرق داره و یکسان نیست.
برای پروپوزال دانشجویان باید علاوه بر مطالعه مقالات داخلی و خارجی، باید انواع روش های تحقیق را بداند تا بتواند با آن روش به هدف اصلی پایان نامه خود برسد. برای این که یک پایان نامه را در مدت زمان کم تمام کنید باید حتما از کمک و راهنمای یک نفر استفاده کرد، شرکت مهرداد سیویل می تواند در هر یک از مراحل پایان نامه اعم از پروپوزال نویسی ، موضوع پایان نامه ، روش تحقیق و جلسه دفاع به شما کمک کند تا به نتیجه دلخواه خود برسید و در کوتاه ترین زمان به نتیجه نهایی خود برسید.
مقالات مشابه با این مقاله:
پروپوزال و فصل اول پایان‌نامه‌ها باید به چه صورتی نوشته شود؟
نوشته شده توسط مهندس مهرداد حمصیان
