مهندسی مدیریت ساخت و مدیریت پروژه دو تا از گرايش هاي كاربردي در اجراي پروژه هاي عمراني است. اهميت اين گرايش در كشورهاي پيشرفته دنيا از جمله كانادا و آمريكا بسيار مهم و ضروري است. این گرايش و اهميت آن در كشور ما هنوز براي مديران آشكار نشده است. متأسفانه هميشه تا مديران كشور به اهميت يك موضوع مهم پی ببرند سال ها زمان ميبرد.در سال هاي اخير با وجود تحريم هاي بين المللي و تورم بالاي اقتصادي وضعيت صنعت ساخت بسيار بحراني شده است. هزينه هاي مصالح و همچنين دستمزد كارگران در اجراي يك پروژه عمراني بسيار زياد است .در اين شرايط اهميت مديريت در پروژه ها بسيار مهم مي باشد. با اين هزينه ها و تورم با سعي و خطا و مديريت نامناسب نمي توان پروژه اي انجام داد. بسياري از پيمانكاران قديمي به دليل اينكه با اهميت مديريت ساخت و مديريت پروژه آشنا نيستند با مشكلات متعددي روبرو شده اند و بعضي از آن ها ديگر فعاليتي در اين حوزه نمي كنند. كمترين اشتباه و بي مديريتي در اجرا مي تواند هزينه هاي پروژه را به ميزان قابل توجهي اضافه كند به طوريكه ديگر اجراي پروژه مقرون به صرفه نباشد .در حال حاضر هزينه هاي نيروي انساني،مديريت و برنامه ريزي آن ها و نقش آن ها در بهره وري پروژه هاي عمراني بسيار حياتي شده است.در ادامه مي توانيد با كليك روي متن داخل پرانتز مقاله بسيار كاربردی (مدل سازی تاثیر روابط چالش های مدیریت نیروی انسانی بر عملکرد پروژه های عمرانی در شرایط تحریم ها) را مطالعه كنيد. اهميت مديريت ساخت و مديريت پروژه و اهميت آن در اجراي پروژه هاي عمراني به فقط مديريت نيروي انساني ختم نمي شود.متاسفانه مشكلات متعدد از برنامه ريزي و نحوه اجراي آن گرفته تا مديريت در همه اركان پروژه، كشور ما با مشكل مديريتي روبرو است. دانشجويان مديريت ساخت عمران و مديريت پروژه معماري بايد با افزايش علم خود بتوانند وضعيت مديريتي در پروژه هاي عمراني را بهبود ببخشند. اگر مديران ما بتوانند با استفاده از اين دو گرايش و اهميت آن در اجراي پروژه پي ببرند ديگر با مشكلات كمتري در اين صنعت روبرو خواهيم شد.
مدیریت ساخت گرایشی در رشته عمران است که لازمه مدیریت کردن در پروژه های عمرانی از همه چیز مهم تر است. اگر شما بهترین سازه را طراحی کنید و بهترین برنامه را هم بنویسید و بر دیوار کارگاه بزنید ولی مدیریت نداشته باشید آن پروژه عمرانی دچار زمان و هزینه بالایی می گردد. پروژه های عمرانی ما در کشور دچار مشکلات متعدد مدیریتی است که منجر به تأخیرات بلند مدت، افزایش زمان و هزینه و کاهش کیفیت شده است. در حال حاضر بدون برنامه ریزی واقع گرا و مدیریت کردن مناسب نمی شود یک پروژه کوچک را هم با موفقیت به پایان رساند. کشور ایران به علت تحریم ها و تورم بالا، گرانی روز به روز مصالح ، صنعت ساخت را با مشکلات متعدد روبرو کرده است و اغلب مهندسان قدیمی با شیوه های سنتی را از دور رقابت دور کرده است. حالا دانشجویان مدیریت ساخت نیاز به یادگیری چه مهارت هایی دارند؟ اولین گام یادگیری برنامه ریزی مناسب براساس تفکر سیستمی و دید بلندمدت است که باید برای یادگیری آن علاوه بر یادگیری نرم افزار msp یا primavera باید نحوه کنترل و پیشرفت فیزیکی برنامه اولیه و سپس اجرایی کردن آن برنامه که مهم ترین بخش است را می بایست یاد بگیرند. بدون عمل و اجرایی کردن برنامه کارگاه ، یک مهندس مدیریت ساخت با موفقیت همراه نبوده است چون اگر شما بهترین برنامه را هم انجام دهید ولی این برنامه در کارگاه اجرایی نگردد اصلا نیاز به ما نبوده است و یک زمان و هزینه صرف آن مهندس مدیریت ساخت شده است. شما باید برای اجرایی کردن برنامه، مدیریت کردن را یاد بگیرید. یادگیری مهارت های مدیریت دارای روش ها و تکنیک های مختلفی است که یک مهندس مدیریت ساخت باید بلد باشدو منظور از مهارت های مدیریتی در صنعت ساخت چیست؟ مدیریت در پروژه های عمرانی شامل یادگیری مهارت های مدیریت نیروی انسانی(انگیزه های مالی و غیرمالی، نحوه ارتباطات با اکیپ های نیروی انسانی)، مدیریت ماشین آلات و بهره وری آن ها در پروژه، مدیریت بحران (تشخیص و شناسایی بحران، کنترل و مقابله با آن)، یادگیری مهارت های اجرایی کردن برنامه ریزی، مدیریت ذی نفعان در پروژه (شناسایی و کنترل ذی نفعان اولیه و ثانویه تأثیر گذار در پروژه)، مدیریت تعارض در بین عوامل پروژه، یادگیری مهارت های تأمین منابع مالی، نحوه مدیریت و کنترل ایمنی و کاهش ایجاد حوادث در اجرای پروژه و اکیپ های دیگر و غیره. یک مدیر نیاز به مهارت های مختلفی برای اداره کردن مناسب پروژه دارد و بدون یادگیری آن ها نمی توان توقع اجرا کردن برنامه و مدیریت آن را در پروژه داشت . یک مهندس مدیریت ساخت باید مهارت های مختلفی را بیاموزد تا بتواند در این گرایش موفق گردد و این آموزش ها را دانشگاه به دانشجو نمی آموزد و شما باید با آموزش، خواندن مقالات و سپس عملی نمودن آن در خود کارگاه قابل بررسی است و شما فقط با دانستن و خواندن های بسیار هم نمی توانید در این شغل موفق شوید و نیازمند کار عملی و اجرایی و پیاده سازی مدیریت در کارگاه است.
گاها دانشجوها به دنبال معجزه هستند تا بتوانند در رشته خود موفق شوند ولی اصلا این رشته نیز مانند رشته های دیگر نیست که بتوانید فقط با علم و بدون اجرایی کردن آن موفق شوید.در این رشته باید ارتباطات و مدیریت کردن با افراد را بلد باشید و بتوانید در شرایط بحران ایده های کاربردی بدهید. واقعا جای تعجب است که بعضی از دانشجویان رشته مدیریت ساخت در دانشگاه های کشور موضوعات سازه ای مربوط به بتن و غیره برمی دارند در حالی که رشته های دیگر سازه، زلزله و غیره این کار را انجام می دهند و شما آمده اید که در این گرایش بتوانید مدیریت کنید. هدف اصلی از این رشته چیست؟
هدف اصلی رشته مدیریت ساخت، پرورش مدیران کاربلد در صنعت ساخت است و اگر خواهان پیشرفت در پروژه های عمرانی و پیشرفت کشور باشیم ما نیازمند تربیت مدیران برای برنامه ریزی، اجرا و نظم در صنعت ساخت است. کشور ما در حال حاضر نیاز به طراحان سازه و معماری ندارد و کمبود مدیر در کشور ما بیداد می کند پس یاد بگیرید دانشجویانی بر پایه علم مدیریت ایجاد کنیم. سیستم صنعت ساخت کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای پیشرفته اروپا هرچه زودتر به سمت تربیت مدیران رفته اند تا بتوانند در پروژه های خود موفق شوند. در کشور ما حتی برنامه های خوبی وجود دارد که عملی نمی شود چرا؟ چون تربیت مدیران نیازمند مهارت های بسیاری دارد که باید یک دانشجو مدیریت ساخت آن را بیاموزد. لازم نیست همه آن ها را در دانشگاه تربیت شویم و خیلی از آن ها را باید دانشجو مدیریت ساخت با خواندن و افزایش مهارت های عملی خود در اجرا در خود ایجاد کند. یک مدیر از شکم مادرش مدیر نمی شود بلکه مهارت های مدیریت را باید آموزش دید باید از تجربه پیمانکاران قدیمی و سنتی استفاده کرد و اشتباهات آن ها را در مدیریت تصحیح کرد تا بتوانیم راه را به سمت موفقیت برد. باید از تجربه عوامل پروژه از میزان سواد افراد تحصیل کرده کاربلد در کنار هم استفاده کرد و ما نباید افرادی را در این چرخه و سیستم حذف کنیم و یک مدیر می تواند آن ها را در جای مناسب با هم ترکیب کند تا بتواند یک پروژه عمرانی موفق گردد. وقتی یک پروژه طبق برنامه جلو نرود آن پروژه موفق نبوده است! اگر یک پروژه در مدت زمان مشخص خود تمام نشود اگر دو برابر هزینه اولیه تمام شود موفق آمیز نبوده است . در رشته مدیریت ساخت این مشکلات را به راحتی می توان حل کرد فقط دانشجویان رشته مدیریت ساخت را آگاه کنیم.
در حال حاضر قدرت زیادی در تخصص است ، چند نفر در زمینه مدیریت ساخت و مدیریت پروژه تخصص دارند ، افراد زیادی در این رشته درس خوانده اند و حتی اساتیدی که در این رشته تدریس می کنند، ولی چند نفرشون متخصص هستند واقعاً مدیریت ساخت فقط برنامه ریزی و کنترل پروژه نیست ؟ مدیریت ساخت یعنی اجرای پروژه با کیفیت بالا با هزینه کم وزمان مناسب. این که چرا برنامه های زمان بندی کارگاه های ما که با نرم افزارهای کنترل پروژه که در کشور ما نوشته می شود ولی اجرا نمی شد را یک مهندس مدیریت ساخت باید حل کند و حتی تاخیرات ، اشتباهات مدیریتی و عدم علم مناسب مدیر در زمینه های مختلف پروژه باید جست و جو شود و فقط با نوشتن یک برنامه زمان بندی این مسائل زیرساختی حل نمی شود. می بایست علاوه بر نوشتن برنامه و کنترل پروژه با استفاده از کاربرد علم های نوین مدیریتی مناسب و حل مشکلات برنامه ریزی در پروژه های خاص خود بتوانیم ریسک های آن پروژه را به حداقل برسانیم و مشکلات و عوامل موثر را شناسایی کنیم تا منجر به عقب ماندگی پروژه ها نشود.
این جاست که تخصص یک مهندس مدیریت ساخت مشخص می شود وگرنه فقط صرف نوشتن یک برنامه زمانبندی مشکلات پروژه ها را حل نمی کند ، و این که چگونه با این مشکلات روبه رو شویم تا بتوانیم بالاترین بهره وری را در پروژه ها شاهد باشیم مهم است به طور مثال در یک پروژه ، بهره وری ماشین آلات ، بهره وری نیروی انسانی و کارکنان پروژه ، ایمنی آن ها و نحوه سیاست های مدیران از اهمیت بالایی جهت انجام درست و به موقع یک پروژه دارا می باشد که می بایست در کل پروژه مورد بررسی قرار بگیرد.
مقالات مشابه با این مقاله:
