يكي از مشكلات دانشجويان ارشد و دكترا اين است كه در مورد جلسه دفاع پايان نامه اطلاعي ندارند. بسياري از دانشجویان پاورپوينت جلسه دفاع رو با كپي كردن مطالب وورد پايان نامه داخل پاورپوينت شروع مي كنند. اولين مشكل و ايراد كار از همينجا شروع مي شود. جلسه دفاع، داورها ميخواهند ببينند شما چطوري دفاع مي كنيد و اگر ميخواستند مطالب وورد رو بخونند كه نيازي به جلسه دفاع نبود. دومين اشتباه عدم آگاهي دانشجويان از جلسه دفاع پايان نامه است. شما بايد آگاه باشيد كه جلسه دفاع يعني داورها و اساتيد از شما ايراد مي گيرند و شما بايد از پايان نامه خود در هر مرحله دفاع كنيد. بسياري از دانشجويان فكر مي كنند چون ازشون ايراد گرفته مي شود كارشان خوب نبوده است. اصلا شما بهترين كار را هم انجام داده باشيد ،داوران آمده اند كه از شما ايراد بگيرند و شما نظر بدهيد. پاسخ هاي شما بايد علمي و متقاعد كننده باشد.بايد براي جلسه دفاع پايان نامه برنامه داشته باشيد. چگونه شروع كنيد،چگونه داوران را جذب خود كنيد و چگونه بايد سخنراني خود را تمام كنيد. بسياري از سخنراني هاي دانشجويان نه سر دارد نه ته. شروع و روند و اتمام پايان نامه اگر مشخص نباشد يعني كار شما درست و اصولي نبوده است.بايد واقعا قبل جلسه دفاع بايد تمرين كرده باشيد.
حیلی از دوستان کی خواهند همه چی کامل باشد ، اما نمی شود همه چی کامل باشد و خیلی از افراد بخاطر همین به مشکل میخورند ، و جلسه دفاع که می خواهد برگزار شود ، حتی اگر شما کامل ترین کار را انجام داده باشید ولی باز هم داوران آمده اند که از شما ایراد بگیرند و نیامدند شما را تشویق کنند! بنابراین افرادی که کامل گرا هستند به مشکل بر می حورند و پایان نامه را شروع نمی کنند و کار آن ها با تاخیر می افتد. جلسه دفاع پايان نامه يكي از مهم ترين و تأثيرگذارترين جلسات است كه نياز به تمرين و طراحي دارد. اگر در جلسه دفاع آمادگي لازم را نداشته باشيد با مشكلات متعددي روبرو مي شويد. چه اينكه پايان نامه را خودتون انجام داده باشيد و چه اينكه خودتون انجام نداده باشيد، جلسه دفاع بسيار پراهميت است. اگر حتي تمام كارهاي پايان نامه را خودتون انجام داده ايد ولي در روز دفاع نتونيد از كار علمي خود به درستي دفاع كنيد قطعا نمره خوبي در اين روز از داوران نخواهيد گرفت. داوران جلسه دفاع به دنبال صحبت هاي كليشه اي نيستند. بايد صحبت هاي شما جذاب باشد تا داوران و اساتيد را جذب كند.٧٠درصد جذابيت هاي جلسه دفاع مربوط به نحوه ارائه و صحبت هاي شما شكل مي گيرد و فقط سي درصد باقي مانده مربوط به خود پايان نامه و نگارش آن ها است.البته در صورت عدم وجود يك پايان نامه خوب نياز به تمرين هاي زيادي براي جلسه دفاع لازم است. در جلسه دفاع به دنبال بحث كردن هاي زياد با داوران و اساتيد نباشيد و فقط نظر خود را در جواب سؤالات آن ها بدهيد. البته دفاع كردن از پژوهش خود تا جايي كه از شما سؤال پرسيده شده است كاردرستي است ولي اگر داوران با شما هم عقيده نيستند ،تكرار صحبت هاي شما وضع را بدتر مي كند اگر جواب منطقي و علمي داريد حتما عنوان كنيد.در جلسه پايان نامه بايد منطقي و براساس اصول علمي دفاع كنيد.زبان بازي هاي بيهوده و بدون اساس علمي در جلسه دفاع پايان نامه انجام ندهيد. سعي كنيد ابتدا موضوعي را از نظر احساسي و كاربردي توجيه كنيد و سپس دليل با دليل علمي آن را اثبات كنيد.چون پژوهش هاي مشاهده اي نشان داده است كه ابتدا اساتيد يك موضوع را از نظر احساسي مي پذيرند و بعد به دنبال توجيه منطقي و علمي آن هستند. یک چیزی که خیلی در جلسه دفاع مهم است ، حذف عوامل بیهوده و بیان نکات اصلی است. شما لازم نیست همه موارد را بیان کنید و باید اولویت ها را بیان کنید و ببینید اولویت های شما چه چیزهایی هستند؟ اننتخاب اولویت ها در کل زندگی مهم است مخصوصا در جلسه دفاع پایان نامه و ساختن پاورپوینت! شما در پاورپوینت باید نکات اصلی را بیان کنید و روی آن ها تمرکز کنید و از گفتن مطالب بیهوده و اضافه باید پرهیز کنید. زمان و تعداد صفحات خیلی مهم است ، شما حتما باید اولویت بندی کنید تا دفاع شما برای داورانی که ممکن است در آن روز ۵ تا ارائه دیده باشند جذاب باشد و باعث رضایت آن ها شود. حتی اگر به صورت مچازی ارائه می دهید به دلیل شیوع ویروس کرونا باید این نکات را رعایت بکنید تا یک ارائه ی خوب و قوی داشته باشید.
با توجه به این که سالیانه تعداد زیادی از افراد برای انجام پایان نامه و انجام پاورپوینت دفاع به بنده مراجعه می کنند، در این مقاله قصد دارم به بررسی این که آیا جلسه دفاع پایان نامه را چگونه شروع کنیم. اگر چند سالی از زندگی خود را دانشجو بوده باشید حتما می‌دانید که یکی از بزرگترین معضلات دانشجویان که گاهی حتی خواب را بر چشم‌ها می گیرد، دفاع از پایان نامه است. ما در این سایت به مقالات مختلف به بررسی جلسه دفاع پایان نامه پرداختیم که به شما پیشنهاد می شود، مقالات مشابه را هم که در آخر این مقاله در مورد بهترین ارائه در جلسه دفاع پایان نامه آمده است مطالعه فرمایید. همان ۱۵ الی ۶۰ دقیقه جلسه دفاع از پایان نامه برای برخی از دانشجویان به قدری سخت می‌گذرد که گاهی دیده میشود ، تاریخ برگزاری جلسه دفاع را ماه‌ها به تعویق می‌اندازند. حتی خیلی از دانشجویانی که برای پایان نامه ترم های متعدد تلاش کرده اند نمی توانند در جلسه دفاع پایان نامه موفق باشند و تمام زحماتشان هدر می رود. در این نوشته، روش‌هایی را بررسی می‌کنیم که در تمامی جلسات سخنرانی علمی به ویژه در جلسه دفاع از پایان نامه، ارائه ما را بهبود می‌بخشد.
نحوه شروع جلسه دفاع پایان نامه
بر اساس اصلی به نام اثر فون رستورف، هر چیز غیر معمول، توسط مغز از پدیده‌های ساده و یا خسته‌کننده، تمیـز داده شده و بهتر دیده میشود. شما باید در جلسه دفاع پایان نامه به صورتی باید ارائه شود که موضوع پایان نامه برای داوران و اساتید جذاب باشد، اما چگونه؟ با استفاده از اثر فون رستورف در شروع و آغاز صحبتمان، به راحتی می‌توانیم ارائه خود و در نتیجه جلسه دفاع را برای داوران و حضار، کاملاً جذاب کرده و نظر آنها را به خود و موضوع پایان نامه در جلسه دفاع جلب کنیم. ابتدا لازم است شروع‌های متداول دانشجویان را بررسی کنیم.تقریباً اکثر جلسات دفاع پایان‌نامه، با جملاتی که برای همه آشناست شروع می‌شوند. جملاتی ثابت و همیشگی (کلیشه‌ای ) که برای تشکر از حضور اساتید و دیگر حاضران بیان می‌شوند.متن‌هایی که بعنوان مقدمه صحبت طراحی و خوانده می‌شوند.معرفی‌ها و رزومه‌هایی که برای معرفی سخنران یا ارائه دهنده انجام می‌شوند. اگر کمی به جلسات دفاع پایان نامه دقت کنید تمامی این موارد، کاملاً مورد انتظار مخاطبان و داوران است. به بیان دیگر، از نظر ذهن و ضمیر ناخودآگاه افراد، همه موارد ذکر شده، تکراری و کلیشه‌ای هستند. برای اینکه این مطلب به خوبی درک شود؛ سوالی مطرح می‌کنم. تصور کنید مسیر مشخصی را که یک خیابان است همیشه و هر روز می‌روید و برمی‌گردید. آیا مسیر ذکر شده همچنان برای شما جذابیت بالایی دارد؟ احتمالا پاسخ شما منفی است. چرا که تقریباً همیشه مسیری تکراری را طی می‌کنیم و معمولاً در مسیرهای تکراری و همیشگی، دقت کمتری به اطراف خود داریم. حتی گاهی در حین عبور از خیابان‌های تکراری، غرق در افکار خواهیم شد. حال تصور کنید این بار وارد خیابان جدیدی شدید و برای اولین بار است که از این خیابان گذر می‌کنید. اکنون توجه شما به محیط و اطراف خیابان چه مقدار است؟ مسلماً بسیار بیشتر از یک خیابان همیشگی توجه خواهید کرد. راز جلب توجه در جلسات دفاع، کنفرانس‌ها، ارائه‌ها و سخنرانی‌های علمی نیز در همین مثال ساده نهفته است. در تمامی ارائه‌های دانشجویان در جلسه دفاع پایان نامه، استفاده از روش‌های تکراری و کلیشه‌ای؛ باعث کاهش توجه حضّار و داوران و در نتیجه کلافگی آن ها می شود. مخصوصا داورانی که ممکن است در یک روز با سه یا چهارجلسه پایان نامه پشت سر هم شرکت می کنند اگر ارائه شما جذاب نباشد قطعا نمره خوبی دریافت نخواهید کرد. بنابراین پیشنهاد می‌کنم فعلاً برای شروع جلسه دفاع از پایان‌نامه، روش های متداول جلسه دفاع پایان نامه را کنار بگذارید. در ادامه روش‌های بهتری را برای شروع جلسه دفاع بررسی خواهیم کرد.
چگونه جلسه دفاع از پایان‌نامه را خوب شروع کنیم؟
از آنجایی که اصول صحبت در جمع، در تمامی موقعیت‌های سخنرانی های علمی از جمله جلسات دفاع پایان نامه، کنفرانس‌ها، سمینارها و همایش‌ها، کاملاً یکسان است؛ بنابراین قبل از هر چیز نیاز هست نگاهی به باشیم داشته باشیم. به طور معمول سطح توجه حاضرین و داوران در جلسات دفاع پایان نامه در لحظه شروع بسیار بالا و قابل توجه است. اما معمولاً بلافاصله بعد از شروع، با بکار بردن جملات و متن‌های کلیشه‌ای همچون تشکرها،مقدمه، رزومه، متن معرفی وغیره (که اغلب در جلسات دفاع وجود داشته و کاملاٌ مورد انتظار اساتید است ، میزان توجه داوران به میزان قابل توجهی افت پیدا می‌کند به طوری که توجه اغلب حاضرین در جلسه، به موارد دیگری غیر از صحبت سخنران، معطوف میشود. مواردی که در آن لحظه جذابتر به نظر می‌رسند مانند نگاه به تلفن همراه و افکار دیگر خودشان. بعضی دانشجویان فکر می کنند این حالت که داوران توجهشان از شما پرت گردد برای آن ها مفید خواهد بود و هرچه که بگویند داوران متوجه نمی شوند. جالب است بدانید اگر اینگونه فکر می کنید کاملا موضوع برعکس می باشد. حواس پرتی داوران و اساتید در جلسه دفاع پایان نامه و عدم توجه آن ها به صحبت های شما، در آخر جلسه دفاع شما را با سؤالات ریشه ای روبرو خواهد کرد که ممکن است حتی کل پایان نامه و روش تحقیق شما را زیر سؤال ببرد بنابراین به دنبال توجه داوران در جلسه دفاع پایان نامه باشید. از سوی دیگر عدم توجه داوران به صحبت های شما در جلسه دفاع موجب عدم درک آن ها از کار شما و در نتیجه پایین آمدن نمره نهایی شما می گردد.
کاملاً واضح است که در لحظاتی که سطح توجه حضّار بالا است؛ ما باید مهمترین نکته سخنرانی را بیان کنیم.
پس از ارائه قسمت اول جلسه دفاع پایان نامه در مورد نحوه بهترین شروع در جلسه دفاع پایان نامه در این مقاله به ادامه قسمت اول ،جلسه دفاع پایان نامه را چگونه شروع کنیم؟ می پردازیم ، اگر قسمت اول را مطالعه نکردید ابتدا قسمت اول را مطالعه کنید و سپس قسمت دوم که مقاله پیش رو می باشد را مطالعه فرمایید.یکی از این لحظات مهم و پر اهمیت در جلسه دفاع پایان نامه ، لحظه شروع صحبت شما است. یعنی درست زمانی که اولین جملات را بیان می‌کنیم. پایان نامه پاسخ به یک پرسش علمی است. جلسه دفاع برای بحث روی این است که چه پرسشی را مطرح کرده و چه پاسخی گرفته اید. پس اگر در شروع بتوانید اهمیت موضوع پایان نامه خود را برای داوران و اساتید نشان دهید می توانید آن ها را با خود همراه کنید. در ابتدای شروع سخنرانی شما باید موضوع پایان نامه خود را و دلیل انتخاب آن را توضیح دهید و کلمه به کلمه موضوع و عنوان پایان نامه را تشریح کنید. اهمیت و تشریح کامل موضوع باعث می شود که داوران نتوانند به راحتی موضوع شما را زیر سؤال ببرند. اگر موضوع و عنوان را زیر سؤال ببرند خب قاعدتا کار شما در ادامه سخت می شود چون شما تا آخر رفتید و خیلی از داوران هنوز روی خود اول کار و دلیل انتخاب موضوع توجیه نشده اند، بنابراین توصیه می شود در ابتدای سخنرانی خود در جلسه دفاع پایان نامه، ابتدا موضوع و دلیل انتخاب آن را به طور کامل در مدت زمان حداقل یک دقیقه به طور شفاف توضیح دهید.
جلسه دفاع را با یک سوال یا آمار غافل گیر کننده شروع کنید!! متفاوت باشید!
برای بیان اهمیت موضوع پایان نامه خود، هرچه بیشتر اهمیت و نوآوری پژوهش خود را بیشتر در روش شروع مشخص کنید موثرتر خواهید بود. البته در انتخاب روش باید دقت داشته باشید که در جلسه دفاع نمی توانید خیلی کارهای خارج از ساختار انجام دهید. یکی از کارهایی که برای شروع می تواند نظر مخاطب را جلب کند، بیان اهمیت پایان نامه شما با طرح سوالات و یا بیان آمارهای خاص است. چه اهمیت داشته است که این موضوع را انتخاب کردید؟ این موضوع چه مشکلی را حل می کند؟ نوآوری کار شما نسبت به پژوهش های پیشین چیست؟ برای مثال فرض کنید پایان نامه شما درباره بهره وری شبکه آبرسانی باشد. مخاطب انتظار دارد که در شروع، شما خود را معرفی کنید، عنوان پایان نامه را اعلام کنید، فهرست مطالب را خوانده و ارائه را شروع کنید. اما پرسیدن یک سوال قبل از همه این کارهای روتین در جلسه دفاع پایان نامه می تواند بسیار جذاب تر باشد. فرض کنید با این سوال شروع می کنید: می دانید در کشور ما چند درصد آب ها در شبکه آبرسانی به هدر می رود؟ احتمالاً بسیاری از حضار جواب سوال شما را بدانند که حدود ۶۰ درصد از آبها هدر می رود. این موضوع را با مقایسه و ملموس کردن آن نشان دهید. مثلا یک سد بزرگ را نشان دهید و بگویید به اندازه ۳ برابر این سد، آبهای کشور سالیانه در شبکه آبرسانی به هدر می رود. این روش ذهن مخاطب را کاملاً درگیر ادامه موضوع خواهد کرد. یا به عنوان مثال دیگر فرض کنید پایان نامه شما پژوهش بر روی آثار یک نویسنده خاص است، می توانید بخشی از شاهکار او را که مرتبط با موضوع پایان نامه شماست با لحن ادبی بخوانید. در حد چند جمله، بعد از آن استفاده کنید و در واقع یک پل بسازید که مخاطب را از فضای ادبی به پایان نامه شما منتقل کند. به طور مثال در پایان نامه های مدیریت ساخت و پایان نامه های مدیریت شما باید ابتدا آماری بدهید یا مشکل را مطرح کنید و علل این مشکل را بیان کنید و اینکه شما چگونه می توانید این مشکل را حل کنید. در پایان نامه های مدیریت ابتدا باید مشکل از طریق روش های آماری و پرسشنامه ای شناسایی گردد و بعد از شناسایی مشکلات در جامعه به دنبال حل آن مشکل و ارائه راهکار باشید. جهت اهمیت موضوع پایان نامه می توانید از یک عکس استفاده کنید. شما فرصت اینکه در جلسه دفاع پایان نامه فیلم مرتبط بزارید ندارید مگر اینکه در آخر پایان نامه و اتمام وقت داوران به شما این اجازه را بدهند، دقت داشته باشید که این بخش به هیچ عنوان نباید طولانی شود، در نهایت یک تا دو دقیقه برای این کار زمان بگذارید. در بیشتر جلسات دفاع، دانشجویان با پرسش های اساسی در مورد کاربرد پایان نامه شان روبرو می شوند. اگر این سوال را با یک روش کاربردی در ابتدای جلسه پاسخ بدهید، بخش عمده ای از مسیر متقاعد سازی داوران را طی کرده اید و در پایان با سؤالات متفاوت روبرو نخواهید شد.تا جایی که می‌توانید در جلسه دفاع پایان نامه از روش‌های متداول و کلیشه‌ای دور شوید تا خسته کننده نباشید. بدون شک با شروعی جذاب و بیان هسته صحبت در اولین لحظه، کاری می‌کنید که مهمترین پیام ارائه شما در ذهن حضار و داوران ماندگار شود و از آنجایی که صحبت خود را با روشی مغایر با روش‌های متداول و همیشگی شروع می‌کنید؛ مخاطبان شما نگاه ویژه‌ای به شما و به پایان‌نامه شما خواهند داشت.
جلسه دفاع پایان نامه يكي از مهم ترين زمان ها براي دانشجويان ارشد و دكترا است. بسياري از دانشجويان به دليل عدم قرارگيري در اين شرايط با مشكلات بزرگي روبرو مي شوند. بسياري از دانشجويان فكر ميكنند كه در جلسه دفاع قرار نيست ايرادي گرفته شود. از سوي ديگر اساتيد و داوران فقط با ديد انتقاد در اين جلسه وارد مي شوند و هدف داوران انتقاد از نحوه كار شماست. در اين شرايط نحوه رفتار و برخورد دانشجو با انتقاد اساتيد و داوران در جلسه دفاع مي باشد. ايرادات شما در جلسه دفاع پايان نامه بسيار بزرگ جلوه داده مي شود .ايرادات علمي و نگارشي بسياري در جلسه دفاع گرفته مي شود و دانشجو بايد از قبل آماده چنين برخوردهايي باشد. خود را براي هورا كشيدن آماده نكنيد .بهترين كار ها هم در جلسه دفاع مورد انتقاد قرار مي گيرد .پس سعي كنيد به دنبال جواب هاي علمي باشيد و روحيه خود را از دست ندهيد. متاسفانه خیلی از اساتید ما باعث شدند که دید ما نسبت به جلسه دفاع پایان نامه تغییر کنه و دغدغه ی اصلی دانشجویان تغییر کرده ؛ برای جلسه دفاع دو حالت وجود داره :
یک: حالتی که دانشجو اصلا کار نکرده و کار درستی از نظر علمی انجام نداده است، مثلا در فصل دوم باید رفرنس میداده ولی اینکارو نکرده و چون این کار دزدی ادبی محسوب میشود ، ایراد علمی دارد و یا مثلا روش تحقیق را علمی اجرا نکرده باشد.
دو: دانشجو خوب و عالی جلو رفته و کار کرده و پایان نامه خوبی نوشته و حالا دیگه اساتید نباید درباره مسائل علمی توضیحی بخواهند و فرد را تحت تاثیر قرار بدهند ، چیو مثلا میخواهند ثابت کنند؟ وقتی که کار از نظر علمی قابل قبوله! اساتید محترم باید اینجور سوال کنند که چطوری اجرا بشود بهتر است؟ چطوری کاربردی تر است؟ و این مدل سوال هاست که به درد میخورد و میتواند مشکلی از ما و جامعمون حل کند. يكی از مشكلات و ترس های دانشجويان در جلسه دفاع پايان نامه عدم اشنايي با مسير پايان نامه و نحوه ي انتقادهای داوران و اساتيد است. در جلسه دفاع يكی از پرانتقادترين روزها را سپري خواهيد كرد و نحوه واكنش شما به انتقادهای داوران در جلسه دفاع از مهم ترين مسائل پيش رو شما مي باشد. در اين جلسه آرامش و نحوه طراحي سخنراني شما در ديد داوران تاثير بالايی دارد. با ارائه جلسه دفاع مي توان يك پايان نامه قوی را به پايان نامه ضعيف تيديل كرد اگر برای روز دفاع برنامه نداشته باشيد. نحوه چيدمان مطالب ، پيوستگی و ساخت پاور حرفه اي كه داوران را ترقيب به ادامه مطالب كند از جمله مهم ترين مسائل در روز دفاع مي باشد. اين كه بدانید در اين روز بابد واقعا انتقادپذير باشيد و منطقی و علمی حرف بزنيد. در ادامه توضيحات مختصري در مورد جلسه دفاع پايان نامه را مي توانيد در ويدئو زير مشاهده كنيد. ما در جلسه دفاع پایان نامه با یک سری شرایط جدید رو به رو میشیم ، شرایط جدیدی که خود پایان نامه ایجاد می کنه و شرایط جدیدی که بعد از تمام شدن پایان نامه ، دفاع و ارائه کارمون ایجاد میکنه. در جلسه دفاع با شرایطی مثل درارتباط بودن با استاد راهنما ، متقاعد کردن استاد راهنما ، آوردن دلایل علمی برای حرفاتون و غیره رو به رو میشید ، شما هیچوقت نباید بدون فکر و منطق صحبت کنید ، تمام صحبت های شما باید با دلایل علمی و منطقی همراه باشد. مسئله بعدی که توی جلسه دفاع پایان نامه هست اینه که یه جلسه ای برگزار میشه ، داوران انتقاد میکنند ، دانشجو تحت فشار قرار میگیره و نظر دانشجوها اینه که جلسه ی خوبی نیست ولی شما یک کاری انجام دادین و الان باید اون کارو توضیح بدید و جواب اساتید رو بدید و هر انتقادی ازتون بشه باید انتقاد پذیر باشید.
بسیاری از دانشجویان در هنگام سؤال داوران هنگ می کنند و به سؤال اساتید و داوران درست جواب نمی دهند و بنابراین داوران و اساتید از این فرصت استفاده می کنند و دانشجو را به اصطلاح خودمون بمباران می کنند و اجازه پاسخ مناسب به دانشجو نمی دهند. دانشجو باید بسیار قاطع حرف بزند و همچنین خیلی قاطع به سؤالات داوران پاسخ دهد و برای صحبت های خود مرجع علمی بیان کند. خیلی از دانشجوها فکر می کنند برای متقاعدسازی داوران باید خیلی سعی و تلاش کنند در حالیکه این طرز فکر اشتباه است، چرا این حساسیت دانشجوها اشتباه است؟ چون حساسیت متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه به دلیل اینکه اساتید و داوران زیربار جواب دانشجو نمی روند و دانشجو نمی تواند کار خود را انجام دهد و ادامه جواب ها را هم کامل و علمی نمی دهد به دلیل اینکه فکر می کند چون در سؤال اول نتوانسته داور و اساتید را راضی کند که اکثر مواقع هم همین حالت اتفاق می افتد و داور از جواب دانشجو رضایت ندارد و با این وجود به سراغ سؤال بعدی می رود.در این حالت شما هم بیخیال آن سؤال اول بشین و به سراغ سؤال بعدی داوران بروید و با مجدد جواب قاطع به آن سؤال بدهید. داوران برای اینکه طرز فکر دانشجو را بهم بریزد معمولا جوری رفتار می کند که از وضعیت پایان نامه و طریقه جواب دادن دانشجو راضی نیست.
دانشجویان ارشد و دکتری باید ابتدا بدانند در جلسه دفاع پایان نامه باید چگونه رفتار کنند و در این جلسه چی می گذرد. جلسه دفاع پایان نامه همانطور که از اسم آن نیز مشخص است این است که در این جلسه شما باید از پایان نامه خود دفاع کنید. شما در جلسه دفاع باید از موضوع پایان نامه ، روند انجام تحقیق و علت انتخاب آن ها و همچنین نتیجه گیری دفاع کنید. داوران در جلسه دفاع پایان نامه اغلب وارد جزئیات هم نمی شوند و در همان مرحله اول قصد زیرسؤال بردن موضوع و روش تحقیق را دارند. در بسیاری از مواقع دانشجو موضوع کاربردی انتخاب کرده و روش تحقیق را هم درست انتخاب شده است ولی داور و اساتید به علت عدم آشنایی با آن یا از روی قصد موضوع و روش را زیرسؤال می برند و در این جا منتظر جواب دانشجو است که در جواب این سؤال داوران، چی می گوید. نحوه جواب دادن به سؤالات،داور می فهمد که آیا تسلط دانشجو نسبت به موضوع خوب است یا خیر. بسیاری از دانشجویان در جلسه دفاع پایان نامه و در هنگام سؤال داوران هنگ می کنند و به سؤال اساتید و داوران درست جواب نمی دهند و بنابراین داوران و اساتید از این فرصت استفاده می کنند و دانشجو را به اصطلاح خودمون بمباران می کنند و اجازه پاسخ مناسب به دانشجو نمی دهند. دانشجو باید در جلسه دفاع پایان نامه بسیار قاطع حرف بزند و همچنین خیلی قاطع به سؤالات داوران پاسخ دهد و برای صحبت های خود مرجع علمی بیان کند. بسیاری از مشکلات دانشجویان در جلسه دفاع این است که با اینکه خودشان هم پایان نامه را انجام می دهند ولی در جلسه دفاع به علت عدم تسلط کافی نسبت به روش خود ، داوران به طور واضح کل پایان نامه را زیر سؤال می برند. حتما در روش تحقیق خود و انجام تجزیه و تحلیل اطلاعات باید از فرد متخصص که قبلا چندین بار با این روش و نرم افزار، کار انجام داده است، استفاده کنند. شما نمی توانید فصل سوم و چهارم را به بیرون بدهید و هیچ اطلاعاتی نسبت به آن هم نداشته باشید با تماس با فرد مورد نظر باید در مورد چگونگی انجام آن در ارتباط باشید تا بتوانید در جلسه دفاع پایان نامه به سؤالات داوران به خوبی پاسخ دهید. در ادامه این مقاله نحوه متقاعدسازی مناسب داوران و اساتید مورد بررسی قرار می دهیم.
چگونه داوران و اساتید را باید در جلسه دفاع نسبت به پایان نامه خود متقاعد کنیم؟
هرچقدر در جلسه دفاع پایان نامه شما بر موضوع خود مسلط باشید و همچنین نحوه سخنرانی دفاع پایان نامه را یاد گرفته باشید، داوران و اساتید سؤالات کمتری نسبت به پایان نامه می گیرند و کمتر کار شما را زیر سؤال خواهند برد. بعضی از دانشجویان معتقد هستند که جلسه دفاع فقط مثل روزهایی که در دانشگاه ارائه داشته اند، پایان نامه خود را توضیح می دهند و بعد چه درست چه غلط می نشینند و قضیه تمام می شود در حالیکه اصلا پایان نامه این جور نیست و شما باید برای جلسه دفاع پایان نامه علاوه بر تسلط موضوعی و نحوه ارائه و ساخت پاورپوینت حرفه ای، شما قرار است به سؤالات اساسی که داوران و اساتید از شما می پرسند، جواب دهید. جواب دادن شما باید به گونه ای باشد که داوران و اساتید قانع شوند و ممکن است شما جواب بدهید و باز داور ، پاسخ شما را قبول نداشته باشد و نسبت به موضوع قانع نشود که در این صورت شما نهایتا می توانید یک جواب دیگر به آن سؤال بدهید که واضح باشد و در غیر این صورت داور مورد نظر می تواند باز قانع نشود که در این صورت هم مشکلی بوجود نمی آید و شما باید روی سؤالات بعدی تمرکز کنید و فکرتان را از این سؤال و اینکه داور مورد نظر قانع نشد، خارج کنید. به علت اینکه اگر شما به بقیه سؤالات داوران و اساتید جواب علمی و درستی بدهید، خود به خود اساتید از عدم جوابدهی شما به یک سؤال صرف نظر خواهند کرد. البته این را هم بگویم که ممکن است جواب شما از نظر علمی هم درست باشد ولی داور باز به شما بگوید که حرف شما را قبول ندارد و در این صورت شما اگر به منبعی دسترسی دارید بهتر است به آن مرجع بدهید و در غیر این صورت هم مشکلی نیست چون قطعا اگر جواب شما علمی باشد بقیه داوران و اساتید آن را خواهند فهمید و بعد از اتمام کار و جواب های شما برای نمره دهی با یکدیگر بحث خواهند کرد و بقیه اساتید و به ویژه استاد راهنما در صورت تسلط می تواند آن ها را قانع کند. پیشنهاد دیگه ای که برای متقاعدسازی در جلسه دفاع وجود دارد این است که حتما از مشاوره فرد برجسته در نگارش پایان نامه و نظر استاد راهنما استفاده کنید. مورد دیگری که برای متقاعدسازی خیلی به کمک دانشجویان می آید این است که برای مباحثی که شبهه برانگیز است شما باید منبع(کتاب یا مقاله) داشته باشید که در صورت عدم تأیید داوران، در جلسه دفاع آن را به داوران نشان دهید. البته هرچه این کتاب یا مقاله معتبرتر باشد در جلسه دفاع شما بهتر می توانید به آن مرجع دهید. معمولا این مشکل در بخش روش تحقیق و فصل دوم بیشتر به چشم می خورد. پس در جلسه دفاع پایان نامه همراه خود کتاب پایه و معتبر و مقالات معتبر در رشته خود را به صورت پرینت شده داشته باشید که در صورت بروز مشکل به آن ها مرجع دهید. البته منظورم همه کتاب ها و همه مقالات نیست، فقط مقالات بیس و کتاب های مرجع را در کنار خود روی میزی داشته باشید و زیاد سر خودتان را شلوغ نکنید تا بتوانید راحت در آن لحظه به آن مقاله یا کتاب مرجع دهید. یک قانونی وجود دارد به نام قانون پنج ثانیه که طبق این قانون شما ۵ ثانیه فرصت دارید که تصمیم بگیرید و اقدام کنید. این قانون ۵ ثانیه بسیار به درد جلسه دفاع پایان نامه می خوره ، چرا؟؟ چون در جلسه دفاع شما در موقعیتی هستین که وقتی داور از شما سؤالی می پرسد، مدت زمان محدودی فرصت دارین که جواب سؤال را به صورت علمی در ذهن خود مجسم کنید و بلافاصله اقدام کنید و پاسخ قاطع بدید.
شما نمی توانید فصل سوم و چهارم یعنی روش تحقیق خود را بیرون بدهید به طور مثال روش آماری و تجزیه و تحلیل آماری خود با spss را به فردی واگذار کنید و بعد که از شما در جلسه دفاع پایان نامه سؤالی شود بگین کار آماری را خودم انجام ندادم. شما می بایست از یک فرد متخصص در نرم افزار و روش تحقیق خود استفاده کنید و نیازی به یادگیری نرم افزار نیست ولی شما باید نحوه خروجی ها و ساز و کار نتایج خروجی را بدانید و آن را آموزش ببینید. به طور مثال برای یک کار آماری حتما شما باید با یک متخصص آمار مشورت کنید یا کار را به آن واگذار کنید ولی باید در آخر آن را از همان فرد آموزش ببینید که دلیل انتخاب این آزمون چی بوده یا چرا باید از آزمون های پارامتریک استفاده کنیم و نتایج آماری هر آزمون به شما چه نتیجه ای می دهد. این که می گویم باید از یک فرد متخصص در روش تحقیق خود استفاده کنید به این دلیل است که روش های تحقیقی مختلفی برای انجام پایان نامه ها وجود دارد و خواندن و اطلاعات در مورد آن ها نیاز به زمان و صرف وقت بسیاری است. به طور مثال روش های پیمایشی و آماری خود دارای فلسفه هایی مهم و کتاب های متعدد می باشد که یک فرد متخصص تنها می تواند شما را راهنمایی کندو به دلیل اینکه ما برای همین آمار یک رشته تخصصی در دانشگاه های ایران و دانشگاه های معتبر دنیا داریم که افراد در این رشته تا مقطع تحصیلی دکترا تحصیل می کنند وخیلی از این افراد نیز در دانشگاه، نرم افزار های تخصصی خود مانند AMOS یا spss را اصلا یاد نمی گیرند واغلب درس های تئوری و اثباتی را پاس می کنند و این واقعیت و ضعف دانشگاه های ما است که حتی یک دانشجو آمار نرم افزارهای تخصصی رشته خود را هم بلن نیست و دلیل استفاده از آزمون های آماری را نیز فرا نگرفته است. بنابراین دقت کنید که اگر روش تحقیق شما نیاز به نرم افزار خاصی دارد حتما باید از یکی فرد متخصص در آن نرم افزار استفاده کنید و خروجی های آن و نحوه ساز و کار آن را بدانید ولی کسی در پایان نامه و جلسه دفاع از شما آموزش نرم افزار نمی خواهد. بسیاری از دانشجوها زمان زیادی می گذارند و نرم افزار را برای پایان نامه خود یاد می گیرند ولی در جلسه دفاع تازه می فهمند که کسی از آن ها آموزش و بلد بودن نرم افزار را نمی خواهد و بنابراین دانشجو در مسائل اصلی که اساتید و داوران سؤال می کنند، می ماند به دلیل اینکه زمان زیادی را صرف آموزش نرم افزاری کرده است که ممکن است دیگر در تمام دوران تحصیلی و زندگی اش به کار او نیاید و در نتیجه نمره خوبی در جلسه دفاع هم نمی گیرد. حتما کلیپ آموزشی قرار داده شده در بالا را برای نحوه متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه که توسط مهندس حمصیان ضبط شده ببینید و نکات آن را یادداشت کرده و در کار پایان نامه خود در جلسه دفاع پیاده سازی نمایید تا زحماتتان در چندین ماه هدر نرود. بسیاری از دانشجوهای زرنگ که حتی پایان نامه خود را هم ننوشته اند توانسته اند با سخنرانی خوب خودشان در جلسه دفاع پایان نامه، نمره های بالا و قابل قبول بگیرند و بسیاری از افرادی هم که خودشان پایان نامه نوشته اند و حتی آموزش نرم افزار را هم دیده اند در جلسه دفاع به دلیل عرم برنامه ریزی مناسب و عدم ارائه مطالب مهم، نمره قابل قبولی نگرفته اند . نحوه ارائه هر چیز میزان اهمیت آن چیز را مشخص می کند اگر به دنبال موفقیت در جلسه دفاع پایان نامه هستید باید برای آن برنامه داشته باشید و سخنرانی خود را از قبل طراحی کرده باشید و به آن مسلط باشید. شرکت مهرداد سیویل برای طراحی پاورپوینت حرفه ای و سخنرانی جلسه دفاع شما برنامه های ویژه ای دارد که می توانید از مشاوره های ما جهت بهبود و طراحی تخصصی جلسه دفاع خود استفاده کنید. خوشحال می شم نظراتتون و تجارب خودتون را در مورد این مقاله بدونم.
همان طور که در مقاله نحوه متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه در قسمت اول به راهکارهای متقاعدسازی و نحوه رفتار دانشجو در جلسه دفاع پایان نامه پرداختیم، در قسمت دوم به ادامه راهکارهای متقاعد سازی می پردازیم. البته خیلی از دانشجوها فکر می کنند برای متقاعدسازی داوران باید خیلی سعی و تلاش کنند در حالیکه این طرز فکر اشتباه است، چرا این حساسیت دانشجوها اشتباه است؟ چون حساسیت متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه به دلیل اینکه اساتید و داوران زیربار جواب دانشجو نمی روند و دانشجو نمی تواند کار خود را انجام دهد و ادامه جواب ها را هم کامل و علمی نمی دهد به دلیل اینکه فکر می کند چون در سؤال اول نتوانسته داور و اساتید را راضی کند که اکثر مواقع هم همین حالت اتفاق می افتد و داور از جواب دانشجو رضایت ندارد و با این وجود به سراغ سؤال بعدی می رود.در این حالت شما هم بیخیال آن سؤال اول بشین و به سراغ سؤال بعدی داوران بروید و با مجدد جواب قاطع به آن سؤال بدهید. داوران برای اینکه طرز فکر دانشجو را بهم بریزد معمولا جوری رفتار می کند که از وضعیت پایان نامه و طریقه جواب دادن دانشجو راضی نیست.
این خصیصه در بسیاری از اساتید ما مشترک است و با وجود اینکه دانشجو به سؤالی که ازش پرسیده شده به درستی و علمی جواب داده است، اظهار ناراحتی و عدم رضایت می کند در حالیکه در اکثر مواقع خود استاد هم می داند دانشجو به آن سؤال به خوبی جواب داده است. بنابراین در آخر می بینید که نمره خوبی گرفتین ولی داور در هنگام جواب دهی دانشجو اصلا چهره راضی کننده نداشته است. بنابراین برای همین می گویم که شما تمام سؤال ها را قاطع و با اعتماد به نفس پاسخ دهید و به دنبال راضی کردن زورکی داور نباشید و ادامه دهید. نکته دیگر جهت متقاعد سازی داوران در جلسه دفاع پایان نامه نحوه ارائه دانشجو در جلسه دفاع است که دانشجو باید تسلط بسیاری بر موضوع و روش تحقیق خود داشته باشد و همه به دنبال نتیجه گیری هستند. بهترین حالت این است که نتیجه گیری از پایان نامه را به چند اسلاید در آخر قرار ندهید و در اکثر اسلایدها باید تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از پایان نامه را داشته باشید. لازم نیست شکل اسلایدهای پاورپوینت به ترتیب فصل های پایان نامه باشد سما باید خیلی از اسلایدهای فصل ۴ و ۵ و توضیحات مربوط به فصل سوم را همزمان در چند اسلاید پشت هم یا در یک اسلاید توضیح دهید. ابتدا موضوع و روند انجام پایان نامه را توضیح دهید و سپس به ارائه گام به گام اسلایدها بپردازید. در ادامه این مقاله می توان مقالات مرتبط به جلسه دفاع پایان نامه را نیز در پایین مطالعه کنید.
مقالات مشابه با این مقاله:
نوشته شده توسط مهندس مهرداد حمصیان
